Tôi biết Liverpool - Man United là trận đấu lớn nhất nước Anh, tầm vóc của nó lại càng lớn hơn khi M.U chính thức vượt mặt Liverpool về số danh hiệu vô địch Anh. Đấy không phải là lần đầu tiên tôi đối đầu với M.U, nhưng những trận đấu trước đó với họ hoàn toàn không xảy ra sự cố gì.

Tôi chỉ nhận ra vấn đề khi Damien Comolli (Giám đốc bóng đá Liverpool - ND) tiến đến sau trận đấu và hỏi có chuyện gì xảy ra giữa tôi và Evra. Ban đầu tôi chả nhớ gì, chỉ có một cuộc cãi vã nho nhỏ, như hàng chục cuộc cãi vã diễn ra trong bất kỳ trận đấu nào. Khi Comolli nói: “Bên đó họ than phiền về chuyện phân biệt chủng tộc”, tôi hoàn toàn sửng sốt.

Tôi chợt nhớ ra trong trận, có một lần trọng tài gọi chúng tôi lại. Ở tình huống đó, Evra tiến đến tôi và nói đừng đá anh ta nữa. Tôi cảm thấy anh ta hơi đạo đức giả khi nói vậy. Bản thân mình suốt ngày đá người ta giờ lại bảo người ta đừng đá mình. Nhưng vì Evra nói bằng tiếng Tây Ban Nha nên tôi đáp lại anh ta bằng đúng tiếng Tây Ban Nha. Trong câu nói ấy, có từ “negro”.

Người ta vẫn chưa chịu chấp nhận một việc là cuộc hội thoại ấy diễn ra bằng tiếng Tây Ban Nha. Và trong tiếng Tây Ban Nha thì từ “negro” tuyệt đối không mang hàm ý miệt thị như tiếng Anh. Cách phát âm của 2 chữ cũng khác nhau dù viết y chang. Một bên là “neh-gro”, tức là “đen” trong tiếng Tây Ban Nha, một bên là “nee-gro” mang hàm ý miệt thị. Trong tiếng Tây Ban Nha, chúng tôi dùng chữ “negro” để chỉ một người da đen, thậm chí là tóc đen. Nó là một tính từ như “guapo” (đẹp trai), “gordo” (mập), “flaco” (ốm) hay “rubio” (tóc vàng)...

Tôi đã dùng từ “negro” không biết bao nhiêu lần trong đời và chưa bao giờ có hàm ý gì khác. Vợ tôi gọi tôi là “negro” hoặc thân mật hơn là “negrito”. Bà tôi luôn gọi ông tôi là “negrito” và thỉnh thoảng vẫn gọi tôi như thế. Có hằng hà sa số những cầu thủ Nam Mỹ được gọi là “El Negro”, trong đó có một trong những cầu thủ nổi tiếng nhất và được yêu mến nhất Uruguay là Obdulio Varela. 

Thông thường, từ “negro” mang ý nghĩa thân thiện, nếu không cũng không hàm ý miệt thị chủng tộc gì, nói chung là trung tính. Tôi không hề có ý nói mình dùng từ đó theo nghĩa thân mật với Evra vì rõ ràng chúng tôi đang cãi nhau. Nhưng không đời nào nó có nghĩa là tôi miệt thị anh ta.

Mọi chuyện càng đi quá lố khi Evra ban đầu còn cáo buộc tôi gọi anh ta là “nigger” (người da đen, mang sắc thái phân biệt chủng tộc rất mạnh – ND), điều mà tôi kiên quyết từ chối. Làm gì có từ ấy trong tiếng Tây Ban Nha. Cho dù sau này Evra “sửa” lại lời cáo buộc của anh ta thì tất cả mọi người đều đã bị cái ấn tượng trong đầu, rằng Suarez là một tên phân biệt chủng tộc. Bạn thấy đó, đến cả Evra - người duy nhất nghe tôi nói gì - còn không biết là anh ta nghe gì, vậy mà mọi người lại tỏ ra nhiệt tình đến đáng kinh ngạc trong việc phán xét tôi.

David de Gea đứng gần tôi và Evra nhất, anh ấy khẳng định mình không nghe thấy gì. 25 chiếc camera ghi hình trên sân, cộng thêm 3 chuyên gia đọc khẩu hình miệng cũng không phân tích được điều gì. Tất cả chỉ từ miệng Evra. Anh ta nói tôi dùng từ “negro” 5 lần chỉ trong vòng 10 giây. Khi trả lời kênh Canal+ của quê hương, anh ta thuận miệng tăng lên thành... 10 lần.

Evra nói tiếng Tây Ban Nha không tốt. Khi khơi mào cãi nhau bằng tiếng Tây Ban Nha, anh ta nói cũng bập bẹ không rõ ràng gì. Một người không rành tiếng Tây Ban Nha lại đi cáo buộc tôi dùng tiếng Tây Ban Nha sỉ nhục anh ta 10 lần. Tôi không hiểu lý lẽ nào ở đây. Nếu không hài lòng, Evra có thể tóm tôi trong đường hầm và hỏi: “Mày nói gì với tao thế? Có dám nói lại không?”. Tôi sẽ trả lời: “Hiểu lầm thôi”.

Nếu có cuộc đối thoại ấy, cuộc tranh luận ồn ào và đáng tiếc đã không diễn ra. Ở Liverpool và Ajax, tôi có biết bao nhiêu đồng đội da màu. Hà Lan thậm chí là giải vô địch có nhiều cầu thủ da màu bậc nhất, vậy mà có bao giờ tôi gặp vấn đề gì đâu. Thế mà bây giờ, chỉ với một câu tiếng Tây Ban Nha vỏn vẹn 3 chữ, tôi lại bị quy chụp là phân biệt chủng tộc và lãnh án treo giò 8 trận.

Vài ngày sau đó, tôi nhận ra vấn đề trở nên ngày càng nghiêm trọng và quyết định sẽ không nói thêm một lời thanh minh nào nữa. CLB khuyên tôi phải im lặng và tôi quyết định không nên nói thêm khi đang tức giận. Tôi đến Anh cũng chưa lâu, tiếng Anh cũng chưa rành. Lẽ ra tôi phải học tiếng Anh nhiều hơn để có thể tự thanh minh cho mình. Nhưng khi ở Hà Lan, giữa tiếng Anh và tiếng Hà Lan tôi đã chọn tiếng Hà Lan để học.  

Có nhiều người nói với tôi là không có bất kỳ góc máy nào phát hiện ra tôi nói gì, vậy thì cứ việc chối béng đi là xong. Nhưng tôi có làm gì đâu mà phải chối? Tôi không thể chối bỏ một việc mà tôi không hề làm. Tôi quả có nói từ “negro” ấy nhưng lương tâm tôi hoàn toàn trong sạch. Vấn đề là mọi người chỉ muốn tin tôi là một kẻ phân biệt chủng tộc tồi tệ. Vì trong quá khứ tôi là một người hay ngã, cạp vào tay người khác nên bây giờ tôi phải là một kẻ phân biệt chủng tộc.

Tôi cứ tự hỏi vì sao Evra không lại mà nói chuyện với tôi như một người đàn ông. Anh ta có thể nhờ một người nói tiếng Tây Ban Nha đứng giữa phân xử. Nhưng anh ta không làm thế. Người đứng đầu Hiệp hội cầu thủ nhà nghề Anh (PFA) có đề nghị một phiên hòa giải. Tôi nói với Comolli là nếu ở đó người ta chịu nghe tôi giải thích thì tôi vui lòng được góp mặt. Vậy nhưng chả có một buổi hòa giải nào diễn ra và tôi không biết tại sao lại như vậy.

Thế là kết thúc cuộc phân xử của FA, Evra trở thành một nạn nhân vô tội còn tôi là một kẻ phân biệt chủng tộc, danh tiếng của tôi đã bị hủy hoại mãi mãi vì những lời nói một chiều. 

Tôi luôn biết ơn Liverpool đã đúng ra bảo vệ tôi. Mọi người sẽ bảo vì tôi là cầu thủ của Liverpool, là trụ cột nên họ phải bảo vệ. Không phải. Liverpool bảo vệ vì họ hiểu tôi. Họ biết tôi là một con người như thế nào. 

Họ biết tôi không bao giờ là một kẻ phân biệt chủng tộc.