THẾ CHÂN VẠC CỦA MỘT LIÊN ĐOÀN BÓNG ĐÁ

Ai nấy đều biết, Bosnia-Herzegoniva (từ nay gọi tắt là Bosnia) là một trong những ĐTQG non trẻ nhất trong làng cầu thế giới. Nhưng cụ thể, đội tuyển Bosnia trẻ đến mức nào? Sau khi tuyên bố độc lập, ĐT Bosnia có trận giao hữu đầu tiên với Iran, vào năm 1993. 

Chưa thật chính xác, bởi khi ấy Bosnia chưa được FIFA công nhận. Trận gặp Albania vào cuối năm 1995 được nhìn nhận nhiều hơn. Nhưng đấy vẫn chưa thật sự là một trận đấu quốc tế hợp lệ, khi mà Bosnia chỉ chính thức trở thành thành viên của FIFA vào năm 1996, rồi gia nhập UEFA vào năm 1998. 

Tóm lại, Bosnia chỉ mới có được tư cách thành viên của cả 2 tổ chức bóng đá lớn cách đây khoảng 20 năm. Còn một cột mốc quan trọng khác, cũng cần nhắc lại. Tính từ lần gần đây nhất được FIFA công nhận, thì bóng đá Bosnia chỉ mới tồn tại (theo nghĩa ĐTQG nước này được quyền thi đấu quốc tế) vỏn vẹn... chục năm!

Tháng 4/2011, Bosnia bị loại khỏi hàng ngũ UEFA và FIFA. Thế rồi, sau hàng loạt nỗ lực quan trọng của các bên liên quan, Bosnia được chào đón trở lại với thế giới bóng đá vào tháng 6/2011. Tất cả là do cái thế “chia ba chân vạc” không giống ai của NFSBiH, tức LĐBĐ Bosnia.

Suốt khoảng chục năm trước đó, NFSBiH luôn có đúng 60 thành viên, gồm 3 sắc tộc chủ yếu sống ở nước này. Đó là người Bosnia gốc Croatia, người Hồi giáo Bosnia và người Bosnia gốc Serbia. Mỗi nhóm có đúng 20 đại diện trong liên đoàn. Chủ tịch NFSBiH cũng là đại diện của 3 sắc tộc ấy, luân phiên giữ ghế đúng 18 tháng/người. 

Đất nước ra sao thì bóng đá như vậy. Thế chân vạc trong làng bóng Bosnia chẳng qua cũng là sự phản chiếu một cách chính xác xã hội Bosnia. Bất cứ tổ chức quan trọng nào khác ở Bosnia cũng đều phải “chia ba” cho thật đồng đều. UEFA và FIFA đã nhiều lần nhắc nhở, nhưng vô ích. 

VÉ WORLD CUP CHẲNG LÀM MỌI NGƯỜI VUI

Chẳng phải người Bosnia không hiểu cái điều mà ai trong thế giới bóng đá cũng hiểu, rằng LĐBĐ quốc gia phải là một tổ chức độc lập hoàn toàn, được bầu một cách dân chủ với một chủ tịch duy nhất, và quan trọng là không có bất kỳ một sự can thiệp hoặc ảnh hưởng nào từ phía chính quyền.

Biết vậy, nhưng suốt bao nhiêu năm, Bosnia luôn là như thế. Cứ phải như thế thì đất nước Bosnia mới tồn tại được. Rút cuộc, FIFA mạnh tay trừng phạt. Bosnia bị đặt ra ngoài thế giới bóng đá khi họ đã tiến khá gần đến VCK World Cup 2010 (lọt vào loạt trận play-off) và một lần nữa lại có hy vọng góp mặt ở VCK EURO 2012 (cuối cùng họ lại dừng chân ở vòng play-off). 

Tiếng vang ở phạm vi quốc tế sẽ như thế nào nếu các sắc tộc luôn kình chống nhau trong lòng Bosnia chấp nhận xích lại gần nhau để ĐT Bosnia thành công trên sân cỏ? Rút cuộc, giới chức quản lý bóng đá thuộc 3 cộng đồng sắc tộc phải miễn cưỡng bắt tay với nhau. 

Trong giai đoạn quá độ, chính FIFA thành lập và quản lý một tổ chức tạm gọi là LĐBĐ lâm thời cho Bosnia. Huyền thoại Ivica Osim trực tiếp điều hành tổ chức này, cho đến khi người Bosnia bầu bán thành công và chính thức có một chủ tịch LĐBĐ mới: Elvedin Begic. Làm ơn đừng hỏi Begic thuộc sắc tộc nào! Chỉ cần biết: ông bắt đầu giữ ghế vào tháng 12/2012. 

Người ta thường nói, bóng đá có một khả năng tuyệt vời mà không một chính trị gia lỗi lạc nào có thể làm được, đó là bóng đá khiến mọi người phải xích lại gần nhau. Đã có cơ man dẫn chứng sinh động, tuyệt vời, trên khắp thế giới. Nhưng ở Bosnia thì không. 

Rõ ràng, chẳng hề có chuyện cả nước vui khi ĐT Bosnia làm nên chiến tích tuyệt vời cách đây vài ngày, giành ngôi đầu bảng G khu vực châu Âu để chính thức vượt qua vòng loại World Cup 2014, sẽ góp mặt lần đầu tiên ở một giải đấu lớn. Bầu không khí hân hoan chủ yếu chỉ bùng nổ ở Sarajevo, nơi tập trung đông đảo người Hồi giáo. 

Ngược lại, người Bosnia gốc Serbia ở Banjaluka hoặc người Bosnia gốc Croatia ở Mostar chỉ tỏ thái độ lạnh lùng. Không những vậy, hầu hết các tỉnh lẻ, tức những nơi mà người Hồi giáo không chiếm số lượng áp đảo, đều không có chuyện ăn mừng ầm ĩ. Rõ ràng, danh dự được tham gia World Cup không phải là niềm hãnh diện chung của toàn quốc gia này và tương lai có nền bóng đá thống nhất vẫn là câu chuyện khá dài.
(Còn tiếp)