Với giới hâm mộ bóng đá Việt Nam, không ai không biết đến khái niệm “thế hệ vàng”. Đó là thế hệ của hàng loạt danh thủ vươn lên cùng thời, có đầy đủ tài năng cũng như cá tính, bản lĩnh cũng như kinh nghiệm. Đó là những Huỳnh Đức, Hồng Sơn, Công Minh, Hữu Thắng, Hoàng Bửu, Hữu Đang... 

Một năm trước đó, chính thế hệ này đã lọt vào chung kết SEA Games 1995 (khi đấu trường SEA Games hãy còn là nơi quyết đấu cho các ĐTQG trong khu vực). Đấy là một dấu son, một cột mốc huy hoàng, mở ra hẳn một thời kỳ mới cho bóng đá Việt Nam kể từ ngày tái hội nhập quốc tế.

Thời ấy, việc ĐTQG có HLV nước ngoài Karl-Heinz Weigang và toàn đội đi Đức tập huấn đình đám đến nỗi ít nhất đã có 2 cuốn sách được viết về sự kiện ấy, của một nhà báo và một nhà văn nổi tiếng, cuốn nào cũng có thể liệt vào hàng “best-seller”! 

Đến bây giờ, đa số các nhà chuyên môn vẫn khẳng định: đội tuyển Việt Nam ở kỳ AFF Cup đầu tiên hay hơn đội tuyển Việt Nam duy nhất từng đoạt chức vô địch ở đấu trường này (năm 2008).

Nhưng tại Tiger Cup 1996, “thế hệ vàng” của bóng đá Việt Nam chỉ đoạt HCĐ, và xem ra thành tích ấy đã được tính là thành công đáng nể. Vì sao? Vì năm 1996 là thời điểm mà hầu hết các đội tuyển trong khu vực đều rất mạnh. Phải khẳng định: có hẳn một “thế hệ vàng” trong làng cầu Đông Nam Á hồi giữa thập niên 1990, và không phải ngẫu nhiên mà người ta phải đi đến kết luận mở rộng AFF rồi tổ chức hẳn một giải vô địch trong khu vực này vào năm 1996.

Ngày ấy, Thái Lan có ngôi sao Natipong Sritong-in mới 23 tuổi nhưng đã có kinh nghiệm chinh chiến ở giải hạng Nhì của Pháp. Natipong có lối chơi xuất sắc, hiện đại hơn cả người đá cặp cùng tuổi trên hàng tiền đạo Thái Lan là Kiatisuk Senamuang - cầu thủ vốn chỉ thiên về kỹ thuật với biệt danh “Zico Thái”, sau này từng được cựu danh thủ M.U Steve Bruce mời sang CLB Anh Huddersfield. 

Hấp dẫn ở chỗ: dù là Kiatisuk hay Natipong đều không sánh được với  tiền đạo Fandi Ahmad của Singapore về mặt danh tiếng. Thời đỉnh cao, Fandi từng ghi bàn cho CLB Groningen ngay trong lần đầu tiên xuất hiện ở giải Eredivisie của Hà Lan (trước khi đến Groningen, Fandi đã từ chối một bản hợp đồng có thời hạn 3 năm do... Ajax Amsterdam đề nghị). 

Anh từng ghi bàn vào lưới Inter Milan ở Cúp UEFA, từng được chọn là “Cầu thủ hay nhất mùa bóng” của Groningen. Có lúc, Fandi Ahmad nổi tiếng đến nỗi người ta tin đến sái cổ khi tờ The Straits Times đưa tin trong ngay “cá tháng 4”, rằng CLB M.U đã ký một hợp đồng “khủng” với Fandi! Tại Tiger Cup 1996, đội chủ nhà Singapore được dẫn dắt bởi HLV Barry Whitbread. Con trai của ông khi ấy đang khoác áo đội trẻ Liverpool. 

Thế còn Indonesia? Họ có Kurniawan Yulianto, từng được thử chân ở CLB Sampdoria, ngay trong thời kỳ mà giải Serie A còn là “kinh đô bóng đá thế giới”. Họ có Widodo Putro khoác áo CLB Nordsjaelland ở Đan Mạch (cách đây vài năm, đội này xuất hiện ở Champions League). Họ có hàng loạt hảo thủ khoác áo các CLB nổi tiếng ở giải J.League của Nhật!

Hãy tưởng tượng: chất  lượng chuyên môn của kỳ AFF Cup lần đầu tiên hấp dẫn thế nào với các ngôi sao như vậy! Một lần nữa (giống như SEA Games 1995), Việt Nam dừng chân trước Thái Lan trong vòng tranh chấp huy chương, đành chấp nhận lãnh HCĐ sau khi thắng Indonesia trong trận tranh hạng Ba. 

Và một lần nữa, Thái Lan vô địch để củng cố vững chắc vị trí số 1 trong khu vực. Bất ngờ nhất là sự thành công của đội tuyển Malaysia - khi ấy vừa “làm lại từ đầu” sau khi quét sạch nạn dàn xếp tỷ số, đưa hàng chục cầu thủ... đi đày vì bán độ. Malaysia loại Singapore ngay vòng bảng khiến giới hâm mộ nước chủ nhà... biểu tình đòi sa thải HLV Whitbread. Sau đó, họ thẳng tiến đến tận chung kết mới chịu thua Thái Lan bằng tỷ số tối thiểu 0-1.

Nhớ lại để thấy: bóng đá Đông Nam Á, dù bị gọi là “vùng trũng”, cũng có lúc rất hào hùng.