Anh từng là một trong những cầu thủ tài năng nhất của bóng đá Mỹ, nhưng ở tuổi 32, sau quá nhiều căng thẳng, sau khi cuộc hôn nhân ngôi sao của anh tan vỡ (với ngôi sao truyền hình Mỹ Bianca Kajlich) và sau 4 tháng tạm xa lánh bóng đá mùa giải 2012/13, Donovan vẫn không thể tìm lại niềm vui và cảm hứng, để rồi đi tới quyết định chia tay.

“Các cầu thủ bóng đá đều bị nhìn như thế, bởi các CĐV, HLV, giới truyền thông, ông chủ. Họ đều muốn chúng tôi sống, thở, ăn và chết với bóng đá” - Donovan giải thích - “Tôi cho rằng, nhiều VĐV thể thao sẽ thấy mệt mỏi vì điều đó”. 

Với CLB thì anh chưa dứt khoát. Anh vẫn có thể tiếp tục chơi bóng sau khi mùa giải Major League Soccer này kết thúc. Donovan đã chứng tỏ anh vẫn còn làm được những gì khi có đường kiến tạo dẫn tới một bàn thắng trong chiến thắng 5-0 của L.A Galaxy trước Real Salt Lake ở bán kết VCK MLS mới đây.

“Đó là phần gây mệt mỏi, vì họ đặt các cầu thủ vào trong những chiếc hộp” - Donovan nói - “Và họ muốn bạn lúc nào cũng là người hùng”. Sự chán nản đó có lẽ là quan trọng hơn lý do chuyên môn, khiến Klinsmann đã loại Donovan khỏi đội hình dự World Cup ở Brazil mùa Hè vừa rồi. 

Donovan từng khác hẳn. Khi anh lớn lên ở Redlands, California, cách Los Angeles khoảng 80 km về phía Đông, anh có một chiếc áo phông với dòng chữ: “Bóng đá là cuộc đời. Còn lại là chuyện nhỏ”. Khi đó thì đúng là như thế. Donovan lớn lên trong một gia đình có bố mẹ ly dị, với người anh Joshn, hơn anh 3 tuổi, và cô em gái sinh đôi Tristan. Donovan không muốn trở thành cầu thủ chuyên nghiệp khi lớn lên, đơn giản là anh yêu bóng đá.

Mẹ anh, bà Donna Kenney Cash, một giáo viên cho trẻ có hoàn cảnh đặc biệt đã về hưu, thừa nhận tài năng của con trai, nhưng tỏ ra thận trọng về việc để cậu bé chơi chuyên nghiệp. Bà đã buộc Donovan học đàn violin và tiếng TBN, luôn tự hào vì cậu là một học sinh loại A ở trường. “Tôi không muốn đặt mọi quả trứng vào một rổ, vì cuộc đời không chỉ là bóng đá” - bà Kenney Cash nói.

Miễn cưỡng lắm bà mới để con trai tới Brandenton, Florida khi cậu 16 tuổi để theo khóa huấn luyện đặc biệt của LĐBĐ Mỹ, trước khi chuyển sang Đức cho CLB Bayer Leverkusen theo một hợp đồng 6 năm khi mới 17. Nhưng sự nghiệp chuyên nghiệp càng thăng tiến, thì niềm vui chơi bóng của Donovan lại càng nhỏ bé đi.

“Sau World Cup 2006, lần đầu tiên tôi nhận ra rõ ràng đây là một ngành kinh doanh” - Donovan nói - “Tôi thật ngớ ngẩn khi nghĩ rằng đã có những người thật sự yêu mến tôi nồng nhiệt. Sau một kỳ World Cup tệ hại, ngay lập tức bạn không còn được yêu mến nữa. Điều đó khiến tôi rất buồn”.

Donovan nói sự buồn nản đã khiến anh phải nỗ lực rất nhiều, và cả sự ủng hộ vô điều kiện của gia đình và bạn bè, để có thể tới được World Cup 2010, giải đấu có lẽ là đỉnh cao của anh. “Tôi đã dành rất nhiều thời gian cho trị liệu, để tìm hiểu lại bản thân, để nhận thức rõ ràng hơn và để không phản ứng thái quá” - Donovan nói - “Nên 2010 là cơ hội để tôi thể hiện mình, quên đi tất cả, và tôi đã làm được”.

Nhưng giờ đã tới lúc khép lại tất cả. “Thành thật mà nói, động cơ chơi bóng của cậu ấy vài năm qua chỉ là tài chính chứ không gì khác” - Bruce Arena, cựu HLV ĐT Mỹ, nói về Donovan, người kiếm được 4,58 triệu USD trong mùa giải MLS này - “Landon luôn nói về việc sẽ giải nghệ sớm, và tôi nghĩ lúc này chính là thời điểm hoàn hảo cho điều đó”.

Giống như Donovan, Lee Nguyễn cũng biết rõ cảm giác của một ngôi sao được ngưỡng mộ vô điều kiện ra sao. Hơn 40 năm sau khi gia đình rời Việt Nam sang định cư ở Texas, nơi anh ra đời và sau vài chuyến đi tới châu Âu, anh mới được biết đến quê hương mình năm 2009.

“Ngay khi tôi đặt chân xuống, ở đâu cũng thấy toàn là người” - Lee Nguyễn, hiện đang là một ngôi sao của đội New England Revolution ở MLS, nói về cuộc phiêu lưu với Hoàng Anh Gia Lai trên báo The New York Times - “Tôi biết mình khá nổi tiếng ở Việt Nam, là cầu thủ gốc Việt đầu tiên chơi bóng ở châu Âu, nhưng các CĐV thật cuồng nhiệt”. 

Giờ các CĐV vẫn hát vang tên anh, nhưng là ở Mỹ. Chủ nhật trước, Lee Nguyễn và Revolution đã mở màn VCK giải miền Đông của MLS với chiến thắng 2-1 trước New York Red Bulls. New England lọt được vào VCK chủ yếu nhờ vào những đóng góp của Lee Nguyễn, được coi là mẫu tiền đạo mỏng cơm tại MLS (1,72 mét, nặng 68 kg), nhưng anh cũng là một trong những chân sút lợi hại nhất giải mùa vừa rồi, với 18 bàn thắng và 5 đường kiến tạo cho New England.

Mùa giải này đang hoàn tất một vòng tròn anh đã bắt đầu một thập kỷ trước khi rời Richardson, Texas, nơi Lee Nguyễn giành danh hiệu Cầu thủ cấp 3 xuất sắc nhất nước Mỹ khi chơi cho đội trường phổ thông của Đại học Indiana, rồi ngay sau đó là giải cầu thủ mới xuất sắc nhất của giải sinh viên toàn Mỹ NCAA 2005. 

Sau 1 năm học đại học, Lee Nguyễn chuyển sang chơi cho CLB Hà Lan PSV Eindhoven khi 19 tuổi. Nhưng như nhiều cầu thủ Mỹ triển vọng khác, anh gặp khó khăn và dần chuyển sang Randers, Đan Mạch, rồi Việt Nam, nơi báo chí theo dõi từng chuyển động của anh. Lee Nguyễn nói anh thấy vui và hãnh diện vì khoảng thời gian ở quê hương, nhưng sau 2 năm, anh đã trở về Mỹ.

Lee Nguyễn, có trận ra mắt ĐT Mỹ từ ghế dự bị trong trận gặp Trung Quốc tháng 6/2007, vừa được Klinsmann gọi lại cuối tuần rồi cho trận giao hữu gặp Colombia ở London. Ngày 14/11, anh có trận đầu tiên cho ĐT Mỹ sau 7 năm gián đoạn, vào sân từ ghế dự bị ở cuối trận, nhưng vẫn là một cơ hội tuyệt vời. Nguyễn đã 28 tuổi, có nghĩa World Cup sắp tới sẽ là cơ hội cuối cùng để anh ghi dấu ấn với ĐT Mỹ.