Lewandowski thì ai cũng biết. Nhưng, biết như thế nào? Đấy không hề là một trong 23 cầu thủ được đề cử vào danh sách ứng viên “Quả Bóng Vàng FIFA 2014”. Ở tuổi 27, Lewandowski xưa nay chỉ mới 1 lần xuất hiện trong danh sách đề cử, và anh đứng thứ 13 trong cuộc bầu chọn “Quả Bóng Vàng FIFA 2013”. 

Tóm lại, đấy không bao giờ là một siêu sao, chưa từng được liệt vào hàng “Top 10” trong bóng đá đỉnh cao. Khoan nói đến cỡ Cristiano Ronaldo hay Lionel Messi, Lewandowski thậm chí không thể ngồi cùng chiếu với Neymar, Luis Suarez hoặc Zlatan Ibrahimovic. Gặp lúc không thuận lợi, có khi Lewandowski còn bị xếp sau Marco Reus, thậm chí Nuri Sahin hoặc Shinji Kagawa. Bóng đá đỉnh cao dễ có đến hàng trăm cầu thủ ở đẳng cấp của Kagawa hoặc Sahin.

Phải nhìn nhận thực tế như vậy để thấy những gì Robert Lewandowski đang làm trong mùa bóng này - ở cả đội tuyển Ba Lan lẫn CLB Bayern Munich - thật sự là một hiện tượng. Giá trị hiện tượng của Lewandowski càng trở nên rõ ràng khi người ta nhìn vào khía cạnh... không phải siêu sao của anh. Ví dụ như lúc Lewandowski ghi liền một mạch 5 bàn vào lưới Wolfsburg - đội bóng đang đại diện Bundesliga tranh hùng ở trận địa Champions League, ai cũng kinh hoàng ở chỗ: thật ra Lewandowski chỉ được vào sân từ... ghế dự bị.

Bạn có thể làm gì trong vòng 9 phút? nấu xong một bát mì gói? Cứ việc thả trí tưởng tượng. Ở đây, 9 phút là quãng thời gian để một cầu thủ dự bị ghi cho Bayern 5 bàn, trong một trận đấu đỉnh cao. Một ví dụ khác về “hiện tượng Lewandowski”: mặc cho các cây bình luận lão làng múa bút, giới hâm mộ Bayern chỉ chờ bài viết xuất hiện để bình luận nhanh gọn: “Xin nhớ cho, chúng tôi không mất xu nào để tuyển mộ chân sút ấy”!

Hãy quên đi những gì giới chuyên môn từng bàn về Lewandowski. Nói cách khác, đấy đều không phải là nhận xét chuẩn, cái nhìn chính xác, hoặc lời khen tương xứng với Lewandowski ngay trong mùa này. Bản thân Lewandowski đã không còn là chính mình. Anh nhanh hơn, khỏe hơn, chuẩn hơn, tóm lại là xuất sắc hơn chính mình, rất rất rất nhiều? Nói sao cũng được. Đã bảo, anh đã là một hiện tượng.

Sở dĩ như thế là vì Bayern, hoặc cụ thể hơn là HLV Pep Guardiola, tìm ra cách chơi phù hợp khiến Lewandowski tỏa sáng? Vô lý. Có lúc, Bayern đá 4 trận liền với 4 sơ đồ chiến thuật và 4 cách chơi khác nhau. Nhưng chơi kiểu gì, với ai, Lewandowski vẫn cứ rực rỡ. 

Có thể, chính Lewandowski còn không biết chắc anh phải làm gì, chơi như thế nào. Đấy là trung phong cắm hay tiền đạo lùi? Trớ trêu hơn, anh nên đá chính, hay chỉ vào sân để giải quyết tình trạng bế tắc - như ngay trong trận thắng Wolfsburg với 5 pha làm bàn để đời?

Lạ ở chỗ, Lewandowski không chỉ khác hẳn chính mình trong bối cảnh Bayern dễ dàng thay đổi cách chơi qua từng trận đấu. Bayern vô đối trong làng bóng Đức, lại có đầy ắp ngôi sao, suy cho cùng thì muốn làm gì cũng được. Đội tuyển Ba Lan không có hàng loạt ngôi sao, không có điều kiện điều chỉnh cách chơi sao cho phù hợp với từng giải đấu, từng đối thủ, cũng không có HLV hãnh tiến như Pep. Nếu không chấn thương, đương nhiên Lewandowski phải ra sân và gánh vác nhiệm vụ ghi bàn. Biết vậy, nhưng chẳng ai cản nổi. 

Anh ghi đến 13 bàn ở vòng loại EURO 2016 - chưa ai làm được hơn thế trong toàn bộ lịch sử của vòng loại này. Các ngôi sao Chelsea cộng lại chỉ có 9 bàn trong cả vòng loại. Barcelona có tổng cộng 7 bàn, Man City 11 bàn, M.U 12 bàn... Nhưng, Lewandowski trong đội Ba Lan trước đây đâu có xuất sắc như vậy! Anh đã khoác áo ĐTQG đến 77 lần. Con số 13 bàn thắng ở vòng loại EURO 2016 chiếm đến 40% tổng số bàn thắng xưa nay của Lewandowski trong 77 lần khoác áo đội tuyển!

Lewandowski trong những ngày qua còn không hề giống... chính mình, vậy anh giống... cái gì? Đấy là một cỗ máy ghi bàn - hiểu theo nghĩa: cỗ máy không hề thay đổi khi thay đổi người sử dụng. Không cần biết ai sẽ nạp nhiên liệu. Không cần biết những cỗ máy xung quanh trồi sụt thế nào.

Trong 4 trận gần đây nhất ở Bundesliga, chỉ có đúng một cầu thủ chuyền bóng cho Lewandowski nhiều hơn 6 lần trong 90 phút (Thiago, trong trận gặp Dinamo Zagreb). Ai sẽ phối hợp với Lewandowski, đấy chẳng bao giờ là điều quan trọng. Thậm chí anh cũng chẳng cần phối hợp nhiều. Trong các trận gặp Mainz và Dortmund, Lewandowski chỉ nhận được bóng 6 lần trong vùng cấm địa. Bốn quả được chuyển thành bàn thắng!

Hầu hết các pha ghi bàn của Lewandowski trong thời gian gần đây đều được thực hiện chỉ sau 1 lần chạm bóng. Trừ phi Lewandowski không hề chạm bóng thì mới có thể nói chắc anh không ghi bàn. Hễ anh chạm bóng, bàn thắng sẽ đến, bất kể tình huống hay hoàn cảnh cụ thể. 

Đấy có thể là pha đệm bóng đơn giản hoặc cú sút xa, là cú demi-volley đầy kỹ thuật hay pha đội đầu trong chỗ chật. Kiểu gì anh cũng ghi bàn. Không có bài bản định sẵn, chẳng cần phối hợp với ai. Làm sao để vô hiệu hóa một cây làm bàn như vậy, hỡi các chuyên gia?

- Xử lý các đường chuyền chọc khe.

- Xử lý bóng dài.

- Xử lý các đường chuyền quyết định.

- Dứt điểm.

- Ít hỗ trợ phòng ngự.

- Thường xuyên bị phạm lỗi.

- Không chủ động ngã hoặc gài đối phương phạm lỗi để ăn vạ.

- Thích lừa bóng.

- Rất nguy hiểm trong tình huống phối hợp sút phạt.