Ghi 2 bàn, góp 1 đường chuyền thành bàn, thậm chí còn liên quan đến pha tấn công dẫn đến thẻ đỏ cho thủ môn đối phương, Andy Carroll dĩ nhiên phải là cầu thủ hay nhất trên sân trong trận West Ham thắng Swansea 3-1 ở Premier League cuối tuần qua. 

Đấy đã là trận thắng thứ 3 liên tiếp của West Ham - chuỗi phong độ mà ở Premier League hiện chỉ có M.U và Man City làm được tốt hơn. Nhưng hãy bỏ qua phong độ hoặc thành tích. Điều đáng nói nhất về Carroll là lối chơi. Anh hoàn toàn làm chủ trận địa không chiến, với một thông số đáng kinh ngạc: 13 lần chiến thắng trong các pha tranh chấp bóng bổng (từng có rất nhiều trường hợp: một tiền đạo thậm chí chưa có tới 13 lần chạm bóng trong cả trận).

Cách đây 4 mùa, Carroll lần đầu lọt vào đội tuyển Anh, ghi được bàn thắng đầu tiên cho ĐTQG, và chuyển từ Newcastle sang Liverpool với bản hợp đồng kỷ lục 35 triệu bảng (giá cao nhất cho một cầu thủ Anh, chuyển nhượng giữa 2 CLB Anh).  Một ngôi sao mới đã xuất hiện trên quê hương bóng đá? Không hẳn như thế. Báo chí Anh tập trung mọi sự chú ý vào Carroll trước tiên là vì chiều cao 1m93, thể hình vạm vỡ và lối chơi mạnh mẽ của trung phong này. Rút cuộc, Carroll chỉ mới 9 lần khoác áo ĐTQG. Anh ghi vỏn vẹn 6 bàn trong 44 trận đấu dưới màu áo Liverpool ở Premier League. Mãi đến bây giờ, Carroll mới thực sự tỏa sáng như sự chờ đợi. Và đấy chính là vấn đề.

Sự nổi bật của Carroll chẳng qua chỉ là “phong độ nhất thời”, như người ta vẫn nói? Không hẳn thế. Hãy đặt Carroll vào đúng môi trường thích hợp, anh sẽ phát huy tác dụng. Quan trọng hơn: “môi trường thích hợp” cho Carroll chính là thứ đang mất dần trong bóng đá đỉnh cao: lối chơi thiên về bóng bổng mà chính các đội mạnh ở Anh đã rũ bỏ dần.

Một thời, David Beckham trở thành ngôi sao số 1 trên sân cỏ Anh chỉ vì đúng một sở trường vốn đã đạt đến đẳng cấp “nhất nghệ tinh”: quả tạt căng và xoáy từ cánh phải. Mỗi lần tạt bóng đến đúng vị trí của đồng đội trong vùng 16m50, Beckham đương nhiên có một đường chuyền quyết định. Giới hâm mộ M.U có thể đòi hỏi gì hơn, khi Beckham thường có 4-5 quả như thế trong mỗi trận đấu?

Tạt bóng từ biên đã là “vũ khí” lợi hại như vậy, huống hồ là quả đội đầu ngay trong vùng cấm. Hãy kết nối con số 13 lần tranh chấp bóng bổng thành công của Carroll với 2 bàn thắng, 1 đường chuyền thành bàn và 3 đường chuyền quan trọng. Tất nhiên, chỉ cần trung phong cao 1m93 lấy được bóng bổng trong vùng 16m50 thì đã có đến 80% đấy là tình huống sóng gió rồi. 

Thật ra, Carroll không nhất thiết phải tung cú dứt điểm hoặc tìm cách “lái” quả bóng về phía đồng đội mỗi khi tham gia vào pha không chiến. Điều quan trọng là anh đẩy được hàng thủ đối phương vào thế thụ động mỗi khi làm chủ các pha bóng bổng. 

Xem Carroll “độc diễn” ở tầm cao trong trận thắng Swansea, bình luận viên John Hartson (cũng là một cựu tiền đạo) chỉ rõ: sự nguy hiểm thường không đến ngay tình huống Carroll tranh được bóng bổng, mà chỉ bùng nổ sau đó, trong nhịp tiếp theo của pha tấn công. Cũng từng có một thống kê thú vị khi Carroll tranh chấp bóng bổng không thành công. Anh từng có 7 pha tranh chấp thất bại trong một trận đấu. Nhưng trong 7 pha bóng ấy, chỉ có 1 lần hậu vệ đối phương đưa được bóng về phía đồng đội. Nói cách khác, sự hiện diện của Carroll - bất kể là có hay không có bóng - ít nhất cũng có tác dụng khuấy đảo khu vực trước cầu môn.

Vấn đề là phải có thật nhiều pha bóng bổng để Carroll tỏ rõ giá trị. Liverpool không chơi như vậy. Đội tuyển Anh giờ cũng không chơi như vậy. Trớ trêu ở chỗ: cả CLB West Ham lẫn HLV Sam Allardyce cũng có vẻ như không muốn chơi như vậy nữa. 

Đấy đều là các “tín đồ” của trường phái “chạy và sút” từng rất nổi tiếng trên sân cỏ Anh. Nhưng thời thế thay đổi quá nhiều. Cầu thủ ngoại ở Premier League nhiều hơn chính cầu thủ Anh. Và chưa bao giờ người ta thấy một đội bóng do Allardyce huấn luyện lại chuyền ngắn và giữ bóng nhiều như West Ham ở Premier League mùa này. Tài năng của Carroll dường như đã bị lãng phí suốt nhiều mùa bóng vì “đất dụng võ” của anh quá ít.

Thú vị ở chỗ: khi cách tấn công bằng bóng bổng mai một trên sân cỏ Anh thì hệ quả là cách phòng ngự chống bóng bổng cũng mai một theo. Khi chuyển sang nghề bình luận, Gary Neville đến xem sân tập của các đội bóng ở Premier League và anh lập tức phát hiện: bây giờ người ta gần như bỏ hẳn các bài tập rất hay (như trong thời của anh) về cách chống bóng bổng. Cũng hiếm khi các hàng thủ ở Premier League tỏ rõ sự chuệch choạc như ở mùa này.

West Ham vừa bất ngờ soạn lại bổn cũ, khai thác triệt để các pha tấn công bằng bóng bổng, thì đã thành công vang dội. Thật ra, đội này lọt vào “Top 4” và bỏ xa Arsenal còn vì cũng trong trận đấu cuối tuần qua, Arsenal bất ngờ thua Stoke. Vì sao thua? Vì hàng thủ của HLV Arsene Wenger bó tay, không thể chống đỡ trước Peter Crouch - một ngôi sao khác trong làng bóng Anh cũng rất nổi tiếng về khả năng “không chiến”!