Kỷ nguyên dữ liệu bóng đá (Phần I): Dữ liệu quyết định chuyển nhượng

Như đã nói, những công ty phân tích dữ liệu hàng đầu như SciSports hay Analytics FC có thể cung cấp rất nhiều dữ liệu về cầu thủ, trận đấu…, hay bất kỳ nghiên cứu chuyên sâu nào khác mà CLB yêu cầu. Điều này đặt ra câu hỏi liệu bóng đá hiện đại có cần tới những trinh sát viên (scout), những người được cử tới để do thám đối thủ, hay để xem giò một cầu thủ nào đó mà CLB của họ nhắm tới?

M.U đã cài cắm trinh sát viên ở hơn 30 quốc gia và bảng lương của họ xuất hiện thêm ít nhất 45 “scout” kể từ khi Sir Alex Ferguson giải nghệ vào năm 2013. Mặc dù vậy, M.U vẫn nhận thấy thế giới là quá rộng lớn để có thể bao quát hết nếu dùng trinh sát viên kiểu truyền thống.

Thế nên nhiều CLB lúc này đã nghĩ khác đi. Họ nhận ra có thể tiết kiệm được rất nhiều tiền khi giảm thiểu hệ thống trinh sát viên, và điều quan trọng nữa là giảm thiểu được những rủi ro nếu sử dụng thường xuyên cơ sở dữ liệu. Các đội bóng bây giờ đăng ký hàng loạt website để sử dụng video phân tích như Wyscout, Scout7 và InStat. Các trang web này có thể cung cấp dữ liệu khổng lồ của hơn 200.000 trận đấu trên khắp thế giới. 

Analytics FC chuyên cung cấp dịch vụ cho các đội bóng tranh tài ở Champions League. Ngoài ra, họ cũng cung cấp dịch vụ cho một số CLB như Leeds, West Ham, West Brom. Giám đốc điều hành Analytics FC, Jeremy Steele từng dùng dữ liệu của công ty mình để phát hiện ra một ngôi sao tại giải hạng Nhất Anh.

“Trước kỳ chuyển nhượng mùa Đông năm 2019, tôi gọi cho GĐTT của Leeds, ông Victor Orta để nói về một cầu thủ nổi bật ở giải hạng Nhất. Đó là Daniel James. Chúng tôi đã giới thiệu cho Victor sau 8, hay 9 trận ở giải hạng Nhất và đảm bảo rằng Daniel là cầu thủ mà Leeds cần mua ngay lập tức”, Steele kể lại. Bản báo cáo về James được Analytics FC đưa ra trước khi cầu thủ này trong màu áo Swansea làm khuynh đảo hàng thủ Man City ở FA Cup hôm 17/3/2019. Và James sau mùa giải ấn tượng cùng Swansea đã được đưa về M.U vào mùa Hè năm ngoái. 

Vậy chính xác thuật toán của Analytics FC nhìn thấy trước điều gì? “Hệ thống của chúng tôi chuyên về phân tích dự đoán. Thuật toán của chúng tôi đưa ra thông tin nếu một cầu thủ làm hành động X thì xác suất xảy ra sẽ là Y. Dữ liệu cũng chỉ ra nếu một cầu thủ A có bóng ở khu vực giữa sân, anh ấy có 0,0001% cơ hội ghi bàn. Nhưng nếu anh ấy thực hiện quả chuyền dài vào vòng cấm cho tiền đạo thì cơ hội ghi bàn của đội tăng từ 0,0001% lên 2%”, Steele khẳng định. 

Trong cuốn sách “Football Hackers” của tác giả Christoph Biermann, ông tiết lộ Dortmund chỉ có vỏn vẹn… 10 trinh sát viên, quá ít so với tầm vóc đội bóng thường xuyên tiến xa tại Champions League. Nhưng Dortmund vẫn là đội bóng chuyển nhượng rất thành công khi phát hiện ra tài năng của Robert Lewandowski, Shinji Kagawa và Pierre-Emerick Aubameyang. Họ có được điều này nhờ Sven Mislintat, người từng phụ trách nhóm tuyển trạch viên ở Dortmund và thường sử dụng dịch vụ của Analytics FC. 

Tới đây, trở lại với câu hỏi dữ liệu có thể thay thế hoàn toàn công việc của “scout” truyền thống? Câu trả lời là không. Liverpool, CLB đi đầu trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu, áp dụng khoa học vào bóng đá, nhưng vẫn có 1 trinh sát viên, người có nhiệm vụ theo dõi đối thủ kế tiếp có thể lên tới 23 lần để viết một bản báo cáo cơ bản.

Họ tin rằng theo dõi trực tiếp bằng mắt thường vẫn có nhiều lợi ích, bên cạnh sử dụng thuật toán. Một trinh sát viên như thế đã phát hiện ra việc hàng rào của Brighton thường có xu hướng bật nhẩy cao khi đối phương thực hiện quả đá phạt trực tiếp. Thông tin này được báo về cho Liverpool, giúp Philippe Coutinho ghi bàn bằng quả đá phạt sệt, mang về chiến thắng cho The Kop trước Brighton hồi tháng 12/2017. 

“Dữ liệu có thể giúp giảm thiểu rủi ro. Rất nhiều đội bóng dùng dịch vụ này như một bộ lọc. Ví dụ tính năng TransferLab trên Analytics FC có thể giúp bạn phân tích từ 90 giải VĐQG rồi lọc ra tiêu chuẩn cầu thủ bạn muốn. Nhưng như vậy không có nghĩa dữ liệu có thể thay thế được các trinh sát viên. Rõ ràng là chúng ta không thể bỏ qua sự hiểu biết về cầu thủ, hay mối quan hệ của các scout với người đại diện. Đó là điều mà máy móc không thể làm được. Phân tích dữ liệu và trinh sát viên truyền thống nên song hành cùng nhau”, Steele kết luận. 

Phần III: Dữ liệu tác động tới chiến thuật

XEM THÊM

Tại sao Ronaldo luôn để ngỏ cánh cửa trở lại Real?

Ronaldo 'đá đểu' Bruno Fernandes sau thử thách gập bụng

Ronaldo khiến Bruno Fernandes 'lác mắt' với thử thách không tưởng trong 45 giây