Đây là bài viết thuộc BIG STORY “Vạch trần mạng lưới CLB toàn cầu: Tiến bộ hay tham lam?". Quý độc giả có thể xem thêm tất cả các bài viết khác thuộc BIG STORY này:
1. Mạng lưới CLB toàn cầu, mô hình của những gã khổng lồ tham lam
2. Đi sâu vào dự án của Chelsea, vì sao họ lại chọn Strasbourg làm CLB chị em?
3. Top 10 ông chủ sở hữu nhiều CLB trong tay ở châu Âu
4. Liefering, sân sau tuyệt vời của Red Bull Salzburg
5. Những kẻ kiếm bộn tiền nhờ thách thức mọi quy định của FIFA hay UEFA
Mô hình bóng đá sở hữu nhiều CLB như City Football Group hay Red Bull luôn cố gắng tạo dựng cho mình càng nhiều “trang trại cầu thủ” càng tốt. Các trang trại này có thể là học viện bóng đá, CLB bóng đá thấp cấp hay cao cấp. Mục đích của nó kiểu gì cũng chỉ chỉ vì một đích, đó là là nơi chứa các "viên ngọc thô" và mài dũa thành sản phẩm. Nói một cách nôm na, các CLB lớn, có năng lực tài chính hùng mạnh luôn muốn thâu tóm mọi tài năng trẻ bóng đá trên khắp thế giới như một khoản đầu tư siêu lợi nhuận.
Hãy tưởng tượng, họ mua một Lionel Messi khi còn ở tuổi thiếu niên với giá vài trăm nghìn hoặc một vài triệu euro, và sau đó dăm năm, họ sẽ có một ngôi sao trẻ cho đội một hoặc bán với giá vài chục triệu euro. Tuy nhiên, hạn chế về số lượng cầu thủ tại một đội bóng - tính tất cả các lứa cầu thủ, khiến tham vọng sở hữu "ngọc thô" của một CLB không bao giờ được thoả mãn. Thế nên, họ cần một “nhà trẻ” để tiếp nhận số cầu thủ đó, cũng như cần một “trang trại” để nuôi dưỡng và mài dũa mớ ngọc thô kia thành ngọc quý.
Liefering chính là một trang trại như thế, nơi đã nuôi dưỡng, đào tạo và cung cấp vô số tài năng cho những CLB lớn trong hệ thống của Red Bull. Thật ngạc nhiên khi biết rằng, những ngôi sao đình đám hiện nay như Dominik Szoboszlai, Dayot Upamecano, Konrad Laimer, Amadou Haidara, Naby Keïta… đều là sản phẩm của Liefering cung cấp cho Red Bull Salzburg và RB Leipzig, trước khi được bán cho Bayern Munich, Liverpool.
Trong xu hướng “trang trại cầu thủ trẻ”, dường như xu hướng sử dụng một CLB bóng đá thứ cấp có hiệu quả hơn mô hình mở học viện bóng đá. Vì một lý do đơn giản, các CLB bóng đá, dù thi đấu ở hạng Nhì Áo như Liefering hay Strasbourg ở Ligue 1 thì các cầu thủ sẽ có cơ hội thi đấu thực chiến nhiều, có thể trưởng thành sớm hơn là chỉ ăn tập đơn thuần rồi lên cấp các đội trẻ ở học viện. Nhìn cách Red Bull Salzburg có được cầu thủ tài năng khá đơn giản. Họ chỉ việc đi gom những cầu thủ trẻ có tiềm năng rồi giao cho Liefering sử dụng. Sau một vài mùa, trong đám thiếu niên ắt xuất hiện anh hùng, và đấy chính là nguồn nhân lực quý giá để Red Bull Salzburg sử dụng, hoặc chuyển giao cho RB Leipzig hay bán thu về một khoản lời lớn.
Chúng ta hãy cùng xem xét cách trường hợp tân binh Szoboszlai của Liverpool được nhào nặn để có được cái nhìn tổng thể về công nghệ “farm gà” của Red Bull Salzburg và thân binh Liefering. Sinh ra ở thành phố Székesfehérvár, miền Trung Hungary, cha của Szoboszlai, Zsolt, bản thân là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp đã thành danh ở quê hương và các giải đấu cấp thấp ở Áo.
Năm 2007, Zsolt giải nghệ và thành lập học viện bóng đá Fonix Gold, nơi con trai của ông là một trong những học viên đầu tiên. Rèn luyện tài năng thiên bẩm dưới sự dạy dỗ của cha và các HLV của học viện, Szoboszlai sớm đạt được thành tựu khi vô địch Cúp Cordial năm 2011 và 2013. Anh sớm lọt vào mắt xanh của Red Bull Salzburg và nhanh chóng bị đội bóng Áo chộp lấy khi vừa bước sang tuổi 16. Kể từ thời điểm đó, Szoboszlai bắt đầu khoác áo FC Liefering. Tiền vệ tấn công này có trận ra mắt ở cấp độ chuyên nghiệp trong mùa giải 2017/18 ở trận Liefering gặp Kapfenberg. Ngay lập tức, anh gây ấn tượng với pha kiến tạo cho đồng đội ghi bàn ấn định tỉ số 2-1.
Từ đó, Szoboszlai bước sang một chân trời mới lạ, ghi 16 bàn và cung cấp 11 pha kiến tạo trong 46 trận, đồng thời đóng vai trò chủ lực trong các đội trẻ của Hungary. Chỉ sau một mùa được “farm” ở Liefering, Szoboszlai lập tức được Salzburg đánh giá là đã thành tựu và đưa về đội một vào năm 2018. Szoboszlai đã ra mắt gã khổng lồ nước Áo vào tháng 5/2018. Chỉ một năm sau, anh cũng đã được triệu tập lên ĐTQG, có trận ra mắt quốc tế khi mới 18 tuổi 4 tháng 24 ngày.
Tại Salzburg, nếu mùa giải 2018/19 là điềm báo trước cho những gì sẽ đến, thì ở mùa giải 2019/20, anh đã trở thành ngôi sao ở tuổi teen với 12 bàn thắng và 18 pha kiến tạo trên mọi đấu trường, trong đó có cú hat-trick trong trận hủy diệt Sturm Graz 5-1. Đây cũng là mùa giải Liverpool kết thúc 30 năm chờ đợi vinh quang ở Premier League. Còn ở nước Áo, Szoboszlai đã được bầu chọn là cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải 2019/20 ở giải Ngoại hạng Áo, cùng Salzburg hoàn tất cú ăn ba quốc nội. Đến lúc này, Szoboszlai cần bước lên nấc thang mới.
Không ngoài dự đoán, Hè 2020, Red Bull Salzburg hoan hỉ bán Szoboszlai cho RB Leipzig với giá 20 triệu euro. Cho dù đây là kỷ lục chuyển nhượng của CLB, nhưng thật ra, đồng tiền cũng chỉ luân chuyển từ "sàng xuống nia" mà thôi. Với Szoboszlai trong đội hình, RB Leipzig đã vô địch DFB Pokal Cup mùa đó. Và đến mùa Hè này, RB Leipzig đã bán Szoboszlai cho Liverpool với mức giá kỷ lục CLB, theo một truyền thống “mua rẻ bán đắt” các cầu thủ của mình cho các CLB Premier League giàu có giống như thương vụ Timo Werner hay Naby Keita. Giá trị thặng dư của những thương vụ này rõ ràng là rất lớn vì Red Bull đã tạo ra một hệ thống đầu - cuối hoàn hảo.
Nhìn chung, trong quy trình kinh doanh cầu thủ "từ gốc đến ngọn" này, vai trò của những “trang trại” như Liefering là vô cùng quan trọng. Chúng giải quyết được các vấn đề khó như cơ cấu nhân sự, giới hạn mua cầu thủ nước ngoài dưới 18 tuổi, và cung cấp cơ hội thi đấu chuyên nghiệp cho cầu thủ. Hãy thử tượng tượng, nếu Red Bull có trong tay khoảng 10 “trang trại” như Liefering thì số lượng cầu thủ trẻ họ đào tạo cùng lúc là bao nhiêu, và tỉ lệ trở thành "ngọc quý" sẽ lớn như thế nào.