Năm 1994, khi Brazil bước lên ngôi vô địch World Cup trên đất Mỹ, Ze Roberto chính thức đá trận chuyên nghiệp đầu tiên trong màu áo của CLB Portuguesa. Anh là một tài năng nở muộn. Bởi năm 1994, Ze Roberto đã 20 tuổi, một độ tuổi bị xem là... khá già để khởi nghiệp.

Nào ngờ, anh “già” mãi đến... tận bây giờ. Thời gian vút đi đã 23 năm, Ze Roberto từ cầu thủ trẻ thành cầu thủ trưởng thành, rồi thành lão tướng. Anh đã khoác những CLB lớn nhất châu Âu như Real Madrid, Bayern Munich, có lúc đã dạt sang đến tận Al-Gharafa của Qatar để thi đấu. Để rồi bây giờ, anh vẫn đang thi đấu chuyên nghiệp tại CLB nổi tiếng của quê hương, Palmeiras. 

Bước vào tuổi “băm”, Ze Roberto chỉ đá ở hai vị trí: tiền vệ phòng ngự và hậu vệ cánh trái, tức những vị trí đòi hỏi thể lực nhiều nhất. Năm 2006, Ze Roberto rời Bayern để hồi hương đá cho Santos, ở tuổi 32. Người ta tin đấy đã là dấu chấm hết cho sự nghiệp châu Âu của anh. Nào ngờ chỉ một năm sau, anh quay trở lại Đức, khoác áo Bayern thêm 2 mùa, rồi chuyển sang Hamburg thêm hai mùa nữa. Trong thời gian này, anh giành thêm hai chiếc đĩa bạc Bundesliga và hai Cúp Quốc gia. 

Ở tuổi tứ tuần, Ze Roberto vẫn ra sân hàng tuần, anh ra sân từ giải vô địch bang (Serie A) ra đến Sudamericana rồi Copa Libertadores, mỗi mùa vẫn “nuốt” 70-80 trận ngon lành. Nhìn anh chạy lên chạy xuống hành lang trái của Palmeiras, không ai nghĩ đấy là cầu thủ đã có hơn 1.000 trận đấu chuyên nghiệp sau lưng mình.

Ze Roberto tất nhiên là một trường hợp hiếm trong bóng đá. Hiếm, nhưng không quá khó để giải thích. Người ta đã có nhiều bài phân tích, từ thể lực đến tâm lý, từ các bài tập cho đến chế độ dinh dưỡng, để giải mã sự trường thọ với nghề của Ze Roberto. Nhưng có một điều ít người nói đến. Đó là ở tuổi 40, anh bị Gremio thanh lý hợp đồng. Lúc này, không chỉ Gremio, và rất nhiều người đã nói là Ze Roberto đã đến lúc giải nghệ, một số tờ báo còn gọi anh là “ông nội”. 

Đấy có thể là động lực để Ze Roberto “cháy” nốt những thanh xuân còn xót lại. Và Palmeiras đã có một món hời. Ze Roberto góp công quan trọng mang CLB này đến với hai danh hiệu Cúp Quốc gia Brazil (2015) và chức vô địch Brazil (2016), danh hiệu vô địch Brazil đầu tiên của Palmeiras kể từ năm 1994. Không dừng lại ở đó, Ze Roberto còn là tấm gương cho biết bao cầu thủ trẻ soi vào. Một trong số đó là Gabriel Jesus, hiện đã là trung phong số một của đội tuyển Brazil và là niềm hy vọng của hàng công Man City.

Vấn đề là Ze Roberto chưa hề muốn dừng lại. Anh nói sức mình còn khỏe và dư sức đá ở... Bundesliga. Lão tướng người Brazil hơn mấy chục năm trong nghề vẫn chuyên nghiệp ít ai theo kịp, không uống rượu, không hút thuốc, tập luyện cực kỳ khoa học. Theo thời gian, Ze Roberto cũng biết điều chỉnh lối chơi cho phù hợp. Anh không leo biên liên tục nữa mà chỉ chờ đợi thời cơ phù hợp. Thế nên dù Rogerio Ceni đã phải giải nghệ ở tuổi 42 trong màu áo Sao Paulo, Ze Roberto vẫn... chạy tốt. Nên nhớ, Ceni là một thủ môn.

“Tôi có gia đình, nơi trú ẩn cho mình”, Ze Roberto nói. “Tôi không còn tốc độ như nhiều năm trước, nên tôi dùng kinh nghiệm”.

Sự thích nghi luôn là điểm mạnh của Ze Roberto. Sinh cùng thời với những ngôi sao sáng chói của bóng đá thế giới, vào một thời đoạn mà Brazil dư sức lập hai đội hình dự World Cup, Ze Roberto vẫn có 84 lần khoác áo ĐTQG và xuất hiện trong hai kỳ World Cup. Anh luôn biết phát huy thế mạnh và che đi sở đoản.

Với nhiều cầu thủ cùng thế hệ, có lẽ họ sẽ tổ chức sinh nhật lần thứ 43 ở một nhà hàng nào đó. Họ sẽ khui rượu, kể chuyện ngày xưa, vào thời hoàng kim. Còn Ze Roberto có lẽ sẽ chỉ tổ chức ở nhà, bên cạnh gia đình, bởi ngày hôm sau sẽ lại là những buổi tập. Anh chưa dưỡng già, khi đôi chân và khối óc vẫn còn chưa già.

Chúc mừng sinh nhật anh, Ze Roberto!