Jude Bellingham không hài lòng với điều này, nhất là trong hiệp hai trận đấu với Serbia. Tại cuộc họp báo sau trận anh nói: “Hiệp một chúng tôi chơi như nhà vô địch, hiệp hai không như thế nữa”.
Tuy nhiên, sau đó anh cũng chữa gượng: “Kể ra cũng có mặt tốt. Hiệp một cho thấy lý do tại sao chúng tôi có thể ghi bàn vào lưới bất kỳ đội nào và hiệp hai cho thấy lý do tại sao chúng tôi có thể giữ sạch lưới trước bất kỳ đội nào”. Một màn quay xe hoàn hảo.
Bellingham cho biết “luôn có chủ đề tiêu cực” về phản ứng của công chúng và giới truyền thông đối với màn trình diễn của ĐT Anh. Rõ ràng, tại Veltins-Arena, Tam sư đã phải chống cự theo kiểu chịu đựng nhưng kết cục là thắng trận cùng với 3 điểm. “Đội hình này mới mẻ và chưa ăn nhịp”, cầu thủ ghi bàn duy nhất trong trận nói.
Anh đã đưa ra một số điểm tốt. Không phải những điều mà ĐT Anh đã chứng minh bằng cách đánh bại Serbia, mà là những điều về việc đây là một đội hình mới. Thật ấn tượng khi thấy một cầu thủ trẻ nói chuyện thẳng thắn như vậy, quyết tâm thách thức và định hình lại câu chuyện xung quanh đội của mình.
Nhưng nó không thuyết phục bằng màn trình diễn quyết đoán thường thấy của anh trên sân. ĐT Anh đã chơi tốt trong nửa giờ, vượt lên dẫn trước khi Bellingham lao vào vòng cấm và thực hiện một pha di chuyển xuất sắc với cú đánh đầu từ đường căng ngang của Bukayo Saka.
Nhưng động lực ban đầu của họ nhạt dần và không bao giờ lấy lại được. Diễn biến trong hiệp hai diễn ra thụ động. Cầu thủ Serbia là Dusan Tadic cho biết: “ĐT Anh đã hiến dâng bản thân cho chúng tôi”. Tất cả những điều này sẽ dễ dàng được che đậy hơn nhiều nếu nó không có vẻ là dấu hiệu của một xu hướng dài hạn.
Có rất nhiều thứ mà HLVSouthgate đã thay đổi theo chiều hướng tốt hơn trong 7 năm rưỡi qua, nhưng vẫn tồn đọng một vấn đề: đó là đội bóng của ông dần mất thế chủ động, lui về và bám víu một cách thiếu thuyết phục. Điều này đã xảy ra ở trận bán kết World Cup 2018 trước Croatia, ở chung kết EURO 2020 trước Italia.
Việc bị loại khỏi EURO 2016 dưới tay Iceland và Italia vào năm 2012 là ám ảnh xa hơn. Điều đó cũng đã xảy ra trong trận mở màn gặp ĐT Mỹ tại World Cup 2010 của họ. Nó cũng là chủ đề của World Cup 2006 của ĐT Anh, khi họ cố gắng giành chiến thắng nhọc nhằn trước Paraguay, Ecuador, trước khi bị Bồ Đào Nha loại ở tứ kết.
Có một vấn đề kỹ thuật liên quan đến loại tiền vệ mà ĐT Anh có, nhưng nó dường như cũng là một phần tâm lý của Tam sư. Anh đã thua ở tứ kết trước Bồ Đào Nha tại EURO 2004 và Brazil năm 2002, đều do đã ghi bàn trước và nảy sinh tâm lý bảo toàn tỉ số. Hiệp một tốt, hiệp hai không tốt lắm, thế là toi một giấc mơ.
ĐT Anh có 3 cú sút trong 30 đầu tiên và sau đó chỉ có 2 (một nỗ lực sút xa của Trent Alexander-Arnold và cú đánh đầu vọt xà ngang của Harry Kane) trong phần còn lại của trận đấu. Họ kiểm soát bóng 71% trong 30 phút đầu tiên nhưng sau đó chỉ là 44% trong thời gian còn lại của trận đấu.
Sự tụt hạng không quá khắc nghiệt như trận đấu vòng loại ở Naples năm ngoái (khi ĐT Anh thực hiện 233 đường chuyền trong hiệp một và chỉ có 96 đường chuyền trong hiệp hai), nhưng nó vẫn đáng lo ngại.
Sự cân bằng của hàng tiền vệ rất đáng khích lệ trong 30 phút đầu tiên, với Bellingham là nhân vật chiếm ưu thế trên toàn sân, Alexander-Arnold ung dung với những đường chuyền chất lượng và Declan Rice luôn di chuyển hợp lý, luôn có mặt nhanh chóng bất cứ khi nào bị mất bóng.
Nhưng ảnh hưởng của Alexander-Arnold mờ dần, tương tự là Saka và Phil Foden. Sự cân bằng ở bên cánh trái, với Kieran Trippier đá ở vị trí hậu vệ trái trong khi Luke Shaw cố gắng tham gia tấn công, thực ra không có. Southgate cho rằng đó là do đội bóng bị mất năng lượng.
Trận mở màn của một đội thường có thể diễn ra như vậy. Việc nhanh chóng thoát khỏi vòng cấm không quan trọng bằng việc xây dựng động lực khi giải đấu diễn ra.
ĐT Anh đã làm tốt điều đó dưới thời Southgate. Tại VCK EURO gần nhất, họ tỏ ra khá vất vả trước Croatia, Scotland và CH Séc ở vòng bảng trước khi đánh bại Đức, Ukraine và Đan Mạch trên đường tới trận chung kết định mệnh với Ý.
Đó là lý do Bellingham và các đồng đội được quyền tận hưởng chiến thắng tại đây. Trippier nói: “Ở những giải đấu mà chúng tôi đã tham gia, việc giành được chiến thắng đầu tiên luôn là điều quan trọng. Nó mang lại cho chúng tôi động lực và niềm tin lớn lao. Hôm nay chúng tôi đã học được rất nhiều điều, nhưng điều quan trọng nhất là 3 điểm”.
Tất cả Southgate, Bellingham, Trippier, Alexander-Arnold, Rice, Kane đều đề cập đến tính cách và sự kiên cường mà ĐT Anh đã thể hiện trong hiệp hai. Khi bị áp lực, họ phòng ngự tốt. Jordan Pickford, Kyle Walker, John Stones, Trippier và Rice đều có những pha can thiệp quan trọng, nhưng có lẽ màn trình diễn hài lòng nhất là của Marc Guehi.
Đây dường như luôn là vấn đề lớn đối với ĐT Anh: giữ quyền kiểm soát trận đấu thay vì để mất đi thế chủ động và động lực. Nó giống như khiếm khuyết trong DNA của ĐT Anh. Đó là điều mà thày trò HLV Southgate dù đã có những tiến bộ trong những năm gần đây, vẫn phải vượt qua.