Ở Berlin đêm 29/6, ĐT Italia để thua đối thủ Thụy Sỹ 2 bàn không gỡ trong trận đấu thuộc khuôn khổ vòng 1/8 EURO 2024. Qua đó, đội bóng của HLV Luciano Spalletti đã bị biến thành cựu vương. Truyền thông xứ sở mì ống xem đó là cú sốc lớn nhất ở kỳ EURO đang diễn ra trên đất Đức và gắn thất bại này với cụm từ “thảm họa quốc gia”.
Nhưng nếu xâu chuỗi các vấn đề lại, ta sẽ không quá bất ngờ trước việc Italia sớm phải xách vali về nước. Ngay ở vòng bảng EURO 2024, Azzurri thi đấu không hề thuyết phục: Họ phải ngược dòng để thắng 2-1 trước “chú lùn” Albania, sau đó thua Tây Ban Nha 0-1 và cuối cùng là trận hòa 1-1 trước Croatia nhờ bàn thắng ở phút bù giờ của Mattia Zaccagni.
Trên thực tế, Azzurri đã xuống cấp trầm trọng trong khoảng nửa thập kỷ trở lại đây. Điều đó được thể hiện rõ nhất qua việc ĐT Italia lỡ hẹn với 2 VCK World Cup liên tiếp vào các năm 2018 và 2022. Ngay cả ở vòng loại EURO 2024, đoàn quân thiên thanh cũng thi đấu thiếu thuyết phục. Họ chỉ kiếm được 14 điểm sau 8 lượt trận tại bảng C và phải chờ đến loạt trận cuối mới thoát khỏi cảnh phải đá play-off để tranh vé vớt tới Đức.
Cách mà Italia bị ĐT Thụy Sĩ loại ở Berlin chắc chắn không nhục nhã bằng việc họ thua CHDC Triều Tiên 0-1 ở World Cup 1966, qua đó vỡ mộng vào vòng tứ kết. Thất bại 0-2 trước đội bóng xứ sở đồng hồ có lẽ cũng không đến nỗi tệ, nếu so với việc đội bóng xứ sở mì ống để thua Bắc Macedonia 0-1 ở trận bán kết play-off khu vực châu Âu, dẫn đến tan mộng dự sang Qatar dự VCK World Cup 2022.
ĐT Thụy Sỹ rõ ràng khó chịu hơn CHDC Triều Tiên năm 1966 hay Bắc Macedonia rất nhiều. Xin nhắc lại rằng, đây là đối thủ mà Italia chỉ thắng được 1 trong 6 lần chạm trán gần đây, còn lại bị cầm hòa tới 5 trận. Đáng chú ý, ở vòng loại World Cup 2022, Azzurri 2 lần kết thúc trận đấu bất phân thắng bại với đội bóng xứ sở đồng hồ, đành chấp nhận xếp thứ 2 tại bảng C sau chính Thụy Sĩ.
Sau trận thua 0-2 của Italia trước Thụy Sĩ, HLV trưởng Spalletti đã phải nhận rất nhiều lời chỉ trích và đứng trước nguy cơ bị sa thải. Tuy nhiên, cũng cần phải công bằng với chiến lược gia 65 tuổi này. Với thực trạng khủng hoảng của bóng đá Italia, ai ngồi trên băng ghế chỉ đạo cũng khó thành công. Đó là lý do khiến nhiều HLV nổi tiếng, trong đó có Carlo Ancelotti, đã lập tức lắc đầu khi nhận được lời đề nghị từ LĐBĐ Italia cách đây 1 năm.
Bóng đá Italia không sản sinh được những cầu thủ giỏi trong khoảng 1 thập kỷ trở lại đây. Những cầu thủ mà ông Spalletti có thể mang đến nước Đức hầu hết không đáng được gọi là ngôi sao và họ chủ yếu yên phận thi đấu ở Serie A – giải đấu cũng bị xuống cấp nghiêm trọng trong những năm vừa qua (Đội hình Italia dự EURO 2024 chỉ có 3 cầu thủ đang chơi bóng ở nước ngoài gồm Gianluigi Donnarumma, Guglielmo Vicario và Jorginho). Chưa kể, trước thềm VCK EURO 2024, đội bóng thiên thanh còn mất nhiều trụ cột do chấn thương.
Sự thất vọng với màn trình diễn của các cầu thủ đội nhà tại EURO 2024 khiến một tờ báo lớn của Italia phải ngao ngán giật tít: “Ngoại trừ thủ môn Gianluigi Donnarumma, còn lại toàn bộ cầu thủ và HLV Luciano Spalletti xứng đáng bị loại khỏi đội tuyển sau trận thua Thụy Sĩ 0-2”. Các cầu thủ Italia ở giải này không chỉ kém về chuyên môn mà còn không có cả khát khao chiến thắng.
Trở lại với trận thua Thụy Sĩ 0-2 vừa qua, Italia đã chơi một trận hoàn toàn “dưới cơ” đối thủ. Họ để đội bóng xứ sở đồng hồ đá như “lùa gà” trong hiệp 1. Và 2 bàn thua có lẽ vẫn còn là may mắn với Azzurri nếu nhìn vào những đợt lên bóng tấn công như nước xô bờ của Thụy Sĩ về phía khung thành của Donnarumma. Thống kê sau trận cho thấy, các học trò của HLV Murat Yakin tạo được nhiều pha dứt điểm hơn hẳn đoàn quân thiên thanh.
Còn nhớ ở World Cup 2006, cũng ở Berlin, Italia đã vượt qua ĐT Pháp trong loạt đá luân lưu 11 mét, sau khi 2 đội hòa nhau 1-1 trong thời gian thi đấu chính thức, để lên ngôi vô địch. Giờ đây, nơi này lại trở thành mồ chôn cho những tham vọng của Azzurri. Italia đã bị Thụy Sĩ biến thành cựu vương theo cách mà các Tifosi gọi là “không thể nhục nhã hơn”.
