Bất chấp những quan điểm trái chiều, VCK EURO 2020 về mặt khách quan đã diễn ra rất tuyệt vời. Nhiều người nghĩ rằng, sau một mùa giải VĐQG mệt mỏi, công thêm lịch thi đấu châu Âu cấp CLB dày đặc sẽ dẫn đến những trận đấu tồi tệ, hỗn loạn với các cầu thủ quá mệt mỏi. Nhưng EURO 2020 nói rằng: "hãy nghĩ lại".
Tỷ lệ 2,78 bàn/trận ở EURO 2020 là tỉ lệ bàn thắng cao nhất kể từ EURO 1980, và chúng ta đã may mắn được xem nhiều trận đấu thực sự ngoạn mục. Ngày 28/6 sẽ đi vào lịch sử như một trong ngày đấu loại trực tiếp vĩ đại nhất mọi thời đại, với việc Tây Ban Nha đánh bại Croatia 5-3 trong hiệp phụ, trước khi Thụy Sĩ hạ gục Pháp trên chấm phạt đền, sau trận hòa 3-3.
Các trọng tài cũng đã tác nghiệp tốt. Rõ ràng, đã có chỉ thị từ UEFA dành cho các trọng tài cần khuyến khích trận đấu diễn ra suôn sẻ hơn, khoan dung hơn với các lỗi nhỏ hơn. Điều này đã dẫn đến việc các trận đấu ở EURO 2020 ít bị cắt vụn, có ít pha phạm lỗi nhất lịch sử giải đấu này kể từ EURO 1980.
EURO 2020 chứng kiến sự xuất hiện và sự khẳng định của một số cầu thủ trẻ tài năng nhất thế giới. Không ai sáng chói hơn Pedri. Được chuyển đến Barcelona từ CLB hạng Nhì Las Palmas, tiền vệ này trở thành một phần không thể thiếu của hàng tiền vệ sân Camp Nou trong mùa giải 2020/21.
Pedri có trận ra mắt ĐT Tây Ban Nha vào tháng 3 năm nay, khi thày trò HLV Luis Enrique gặp Hy Lạp trong trận đấu vòng loại World Cup 2022. Thực tế, anh chỉ có trận ra mắt quốc tế chỉ đúng 3 tháng trước khi EURO 2020 khởi tranh, chỉ chơi 4 trận trước giải đấu và bây giờ dường như là một thành viên không thể thiếu trong đội hình chính.
Pedri đã chơi 629 trong tổng số 630 phút có thể cho ĐT Tây Ban Nha. Đối với một cầu thủ 18 tuổi ở một giải đấu lớn, HLV Luis Enrique đã đặt niềm tin rất lớn vào gương mặt trẻ trung này. Pedri đã thể hiện sự điềm tĩnh với quả bóng ở tuổi 18 của mình. Đối đầu với ĐT Italia trong trận bán kết, anh đã hoàn thành mọi đường chuyền của mình.
Tầm quan trọng của Pedri đối với ĐT Tây Ban Nha không phải lúc nào cũng hiển thị qua các chỉ số truyền thống như kiến tạo hay thậm chí là cơ hội tạo ra vì anh không phải lúc nào cũng là người đưa ra đường chuyền cuối cùng. Nhưng sự tham gia của Pedri thể hiện rõ trong việc xây dựng lối chơi tấn công của Tây Ban Nha và những cú sút.
Chỉ có bộ đôi Lorenzo Insigne và Jorginho của ĐT Italia - cả hai đều chơi nhiều hơn một trận - tham gia vào nhiều pha kết thúc hơn cầu thủ người Tây Ban Nha (37), người đã giành giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất EURO 2020.
Nhiều kỷ lục khác cũng bị phá vỡ. Trong trận đấu với Tây Ban Nha, Kacper Kozlowski của Ba Lan (17 tuổi 246 ngày) đã trở thành cầu thủ trẻ nhất từng xuất hiện tại EURO.
Trong khi đó, Jude Bellingham ra sân trong trận gặp Croatia để trở thành tuyển thủ Anh trẻ nhất từng tham dự VCK EURO hay World Cup. Nếu bạn từng cảm thấy thất vọng về sự thất vọng tột cùng của ĐT Anh trong giải đấu này, hãy nhớ rằng khi World Cup 2030 khởi tranh, Bellingham sẽ 26 tuổi.
Mikkel Damsgaard, 21 tuổi, cũng gây ấn tượng trong màu áo ĐT Đan Mạch. Cú sút phạt trực tiếp của anh vào lưới ĐT Anh trong trận bán kết là cú sút phạt trực tiếp duy nhất được chuyển hóa thành bàn thắng trong toàn bộ giải đấu này.
Cristiano Ronaldo không chỉ là cầu thủ duy nhất trong lịch sử chơi ở 5 VCK EURO khác nhau tính từ EURO 2004 đến nay, mà anh đã ghi bàn ở cả 5 VCK EURO này. Tại EURO 2020, ngôi sao người Bồ Đào Nha đã giành được da nh hiệu Chiếc giày vàng mặc dù đã rời giải đấu ở vòng 1/8. Ronaldo đã ghi được 5 bàn - cùng số bàn thắng của Patrik Schick (CH Séc) - nhưng có thêm một pha kiến tạo, thứ giúp anh đánh bại đội thủ.
Năm bàn thắng mà Ronaldo ghi được ở giải đấu này là số bàn thắng nhiều nhất anh từng ghi được trong một VCK EURO. Nó nâng tổng số bàn thắng của anh tại đấu trường EURO lên 14 bàn – nhiều hơn 5 bàn so với Michel Platini, chân sút xuất sắc thứ nhì lịch sử EURO (9 bàn).
14 bàn thắng của Ronaldo tại các VCK EURO đến từ 137 cú sút - nhiều hơn 95 cú sút so với bất kỳ cầu thủ nào khác kể từ EURO 2004. Ronaldo sẽ 39 tuổi khi EURO 2024 bắt đầu. Chỉ có một cầu thủ từng chơi ở EURO khi đã 39 tuổi và đó là Lothar Matthäus tại EURO 2000.
Nếu Ronaldo lọt vào VCK EURO 2024 (diễn ra sau 3 năm nữa), thì anh sẽ phá thêm một kỷ lục nữa và sẽ khó có ai phá được kỷ lục này.
Nước Anh vừa thất bại trong nhiệm vụ giành danh hiệu vô địch lớn đầu tiên 55 năm, và nó đã đến với kiểu cách mang đậm phong cách Anh nhất: Chết trên chấm luân lưu 11m. Mặc dù vậy, thày trò HLV Gareth Southgate có thể ngẩng cao đầu ở giải đấu tốt nhất của họ kể từ World Cup 1966 đó và đã tiến bộ hơn thành tích lọt vào bán kết World Cup 2018.
Với độ tuổi xuất phát trung bình của đội hình chính là 26 tuổi 54 ngày tại EURO 2020, Anh là đội trẻ nhất tại giải đấu. Trong trận hòa 0-0 với Scotland ở vòng bảng, XI xuất phát của họ là đội hình trẻ nhất từ trước đến nay của bóng đá Anh tại một giải đấu quốc tế lớn (25 tuổi 31 ngày).
Hành trình đến trận chung kết của họ chủ yếu được xây dựng trên một hàng thủ chắc chắn. Anh đã trở thành đội đầu tiên giữ sạch lưới trong 5 trận đầu tiên của họ tại một VCK EURO, trong khi thành tích 7 trận liên tiếp giữ sạch lưới trên mọi đấu trường đã tạo nên một nền tảng mới cho Tam Sư.
Thủ môn Jordan Pickford đã lập kỷ lục giữ sạch lưới mới cho thủ môn đội tuyển Anh khi vượt qua kỷ lục 720 phút của huyền thoại Gordon Banks được thiết lập từ tháng 5 đến tháng 7 năm 1966 với tổng cộng 725 phút.
Bạn còn nhớ khi Gareth Bale đá hỏng penalty trong trận gặp Thổ Nhĩ Kỳ? Hay khi Gerard Moreno và Alvaro Morata gia tăng lời nguyền sút phạt đền hỏng của Tây Ban Nha thành 5 quả sút hỏng liên tiếp? Họ không đơn độc. Chỉ 9 trong số 17 quả phạt đền (53%) được chuyển hóa thành bàn thắng tại EURO 2020, khiến nó trở thành tỷ lệ chuyển đổi tồi tệ thứ hai trong lịch sử giải đấu.
Nếu các cầu thủ phản lưới nhà được gọi tên như là một cầu thủ duy nhất có tên là Phản Lưới thì Phản Lưới chính là vua phá lưới của một VCK EURO. Tại giải đấu năm nay, Phản Lưới đã có 11 bàn, phá vỡ kỷ lục 9 bàn của Michel Platini tại EURO 1984.
Vì rất nhiều lý do khác nhau mà các bàn thắng phản lưới nhà xuất hiện. Số bàn phản lưới nhà được ghi chỉ tính riêng ở EURO 2020 nhiều hơn so với toàn bộ lịch sử của giải đấu. Không có gì ngạc nhiên khi chúng ta chứng kiến một loạt các kỷ lục phản lưới nhà mới:
- Bàn phản lưới nhà của Merih Demiral trong trận Thổ Nhĩ Kỳ vs Ý tạo ra kỷ lục: Lần đầu tiên có bàn thắng đầu tiên của VCK EURO là bàn phản lưới.
- Trong trận đấu với Slovakia, Wojciech Szczesny của Ba Lan đã trở thành thủ môn đầu tiên đá phản lưới nhà tại VCK EURO.
- Bàn phản lưới nhà của Pedri vào lưới Croatia là bàn thắng đầu tiên của Tây Ban Nha ở EURO 2020 và với cự ly 49 mét, đây cũng là bàn phản lưới nhà đầu tiên từng được ghi từ ngoài vòng cấm trong lịch sử EURO.
- Trong thất bại 4-2 trước Đức, Bồ Đào Nha trở thành nhà đương kim vô địch đầu tiên trong lịch sử EURO để thủng lưới 4 bàn trong 1 trận đấu tại giải đấu. Trong trận đấu này, Bồ Đào Nha đã trở thành đội bóng châu Âu đầu tiên đá phản lưới nhà 2 lần trong một trận đấu tại một giải đấu lớn.
ĐT Anh đã chứng kiến hy vọng về vinh quang EURO 2020 bị dập tắt khi thất bại trong loạt sút luân lưu trong trận chung kết trước ĐT Ý nhưng họ có thể tìm thấy một chút an ủi khi họ chỉ cảm thấy thất vọng trong 1% thời gian thi đấu, tỉ lệ thấp nhất ở EURO.
Đội bóng của Southgate chỉ bị dẫn trước 1 lần trong toàn bộ giải đấu và nó kéo dài trong 8 phút và 53 giây ở trận bán kết với Đan Mạch. Hà Lan dẫn đầu về tỷ lệ thời gian dẫn bàn cao nhất tại EURO 2020, nhưng điều đó đã không giúp họ vượt qua vòng 1/8 bởi thất bại trước CH Séc.
Có 4 đội không dẫn bàn tại bất kỳ thời điểm nào trong giải đấu: Bắc Macedonia, Ba Lan, Scotland và Thổ Nhĩ Kỳ. Hãy dành một suy nghĩ cho Hungary. Trong bảng đấu tử thần với Đức, Pháp và Bồ Đào Nha, họ chỉ bị dẫn bàn 3% thời gian thi đấu tại VCK EURO 2020 - tỷ lệ tốt thứ hai sau ĐT Anh.
Họ chỉ còn cách vòng loại trực tiếp 6 phút trước khi bàn thắng của Leon Goretzka của ĐT Đức san bằng tỷ số 2-2 tại Munich trong loạt trận cuối cùng của bảng F. Hungary đã không được lọt vào vòng 1/8 đầy đáng tiếc vì sự dũng cảm của họ.
Kể từ cuối năm 2017, việc chuộc lỗi của Italia dưới thời Roberto Mancini diễn ra nhanh chóng và quyết định. Chuỗi trận bất bại của Azzurri hiện là 34 trận sau khi đánh bại ĐT Anh trong trận chung kết để giành chức vô địch EURO thứ hai, và lần đầu tiên sau 53 năm.
Và sau những màn trình diễn mà họ đã thể hiện, thật khó để bàn cãi về kết quả. Trên thực tế, Italia có chuỗi trận bất bại vượt trội đến nỗi khi Luke Shaw ghi bàn đưa ĐT Anh vượt lên dẫn trước trong trận chung kết, họ thấy mình bị dẫn trước trong một trận đấu lần đầu tiên tại EURO 2020.
Về tổng thể, Italia đã phải trải qua 65 phút chậm hơn so với ĐT Anh ở trận chung kết, nhiều hơn 21 phút so với đội đứng sau trong chuỗi 33 trận bất bại (trên mọi đấu trường) để vào chung kết (44).
Đây là mùa hè nóng bỏng của Chiellini và Bonucci, 2 trung vệ kỳ cựu: Bonucci hiện là cầu thủ lớn tuổi nhất từng ghi bàn trong một trận chung kết EURO, Chiellini là cầu thủ lớn tuổi nhất khoác áo ĐTQG và thi đấu trong một trận chung kết.
Cặp đôi này là trung tâm của hàng thủ của Ý và là trung tâm của bản sắc Italia. ĐT Ý chưa thua trận nào khi bộ đôi này đá chính cùng nhau kể từ trận đấu với Thụy Điển năm 2017.
Đó là mùa hè của Marco Verratti, người đã bỏ lỡ trận đấu đầu tiên của giải đấu nhưng đã tạo ra tổng cộng 14 cơ hội, nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác. Trong trận chung kết, tầm ảnh hưởng kiểm soát trận đấu của tiền vệ PSG này cho thấy người Anh thiếu nhân tố nào trong đội hình. Anh đã thực hiện 133 lần chạm bóng và đó là một kỷ lục trong một trận chung kết EURO.
Chúng ta cũng được chứng kiến sự xuất hiện của Leonardo Spinazzola, người được phát hiện ở vị trí hậu vệ cánh và chắc chắn sẽ trở thành Cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu nếu không bị chấn thương gân Achilles nghiêm trọng.
Chỉ có ĐT Tây Ban Nha là có hiệu số tốt hơn giữa bàn thắng dự kiến (xG) và bàn thua dự kiến (xGA). Italia chắc chắn là một nhà vô địch EURO xứng đáng.