EURO & những ‘kẻ lót đường’ làm nên lịch sử

Những “ngựa ô” vĩ đại 

2024 đánh dấu tròn thập kỷ Hy Lạp lên ngôi vua châu Âu, qua đó viết nên câu chuyện thần thoại thú vị bậc nhất lịch sử lục địa già. Chất thép của HLV Otto Rehhagel cùng triết lý mà ông gọi là “tấn công có kiểm soát” (kontrollierte offensive) đã tạo nên một tập thể trực diện, hiệu quả ở giải đấu năm đó. Vasilis Gagatsis, cựu Chủ tịch LĐBĐ Hy Lạp, sau này hồi tưởng: “Tôi nghĩ rằng là một người Đức, Otto có thể mang tới sự kỷ luật mà người Hy Lạp chúng tôi còn thiếu”.

Có thể nói, bên cạnh chất lượng chuyên môn từ các đội bóng lớn, sự bất ngờ đến từ những cái tên nhận ít được kỳ vọng là thứ gia vị khó quên tại các VCK EURO. Trước kỳ tích của Hy Lạp 12 năm, Đan Mạch cũng trở thành hiện tượng bằng chiến tích đánh bại người Đức với tỷ số 2-0 ở trận chung kết để lên ngôi vô địch theo cái cách không ai nghĩ đến.

Vốn dĩ Peter Schmeichel và các đồng đội chỉ có vé tới EURO 1992 do Nam Tư bị cấm tham dự vì chiến tranh. Nhưng bước vào giải, Đan Mạch chỉ chịu thua duy nhất chủ nhà Thụy Điển ở vòng bảng, còn lại họ cầm hòa tuyển Anh, lần lượt đánh bại Pháp, Hà Lan, Đức. “Chúng tôi không thể thất bại vì chẳng có ai kỳ vọng vào chúng tôi”, Kim Vilfort – tác giả bàn ấn định chiến thắng cho đội bóng có biệt danh “Thùng thuốc nổ” ở trận chung kết năm đó - nhớ lại.

Với trường hợp của Đan Mạch, bên cạnh chuyên môn và tinh thần đã thể hiện, một yếu tố phụ đáng nói là EURO 1992 chỉ có 8 đội tham dự. Nghĩa là kết thúc vòng bảng sẽ tới ngay bán kết. Nếu vào chung kết thì tối đa cũng chỉ đá 5 trận. Với một hành trình càng ngắn, đối thủ càng ít thì cơ hội làm nên chuyện của các “ngựa ô” càng nhiều.

Ngoài Hy Lạp và Đan Mạch, lịch sử EURO cũng chứng kiến một “ngựa ô” đáng nhớ khác là CH Czech, dù họ không lên ngôi như hai cái tên kể trên. Năm 1996, Czech có lần đầu tiên tham dự VCK EURO kể từ khi tách khỏi Tiệp Khắc. Suốt cả giải đấu, họ chỉ chịu thua đúng 2 lần gặp ĐT Đức ở vòng bảng và trận chung kết. Đây cũng là giải đấu đem những Pavel Nedved, Karel Poborsky, Patrik Berger, Vladimir Smicer bước ra ánh sáng và khiến thế giới phải kiêng dè họ ở những giải tiếp theo. 

Chờ làn gió mới trên đất Đức

Từ 2016, các VCK EURO đã nâng tổng số đội tham dự lên 24. Đi kèm đó, ngoài 2 đội nhất, nhì mỗi bảng, 4 đội xếp thứ 3 có thành tích tốt nhất sẽ vượt qua vòng bảng. Đây chính là cơ hội để các đội bóng bị xem là yếu thế hơn tạo ra những cú sốc tại vòng loại trực tiếp.

Bên cạnh đó cũng cần nhấn mạnh, khoảng cách giữa các nền bóng đá châu Âu ngày càng thủ hẹp, nhiều đội ở mức trung bình khá cũng sẽ trở nên rất nguy hiểm ở một giai đoạn nhất định. Hungary là trường hợp điển hình. Họ đã bất bại cả 8 trận vòng loại để giành vị trí nhất bảng. Tính đến hết loạt trận quốc tế tháng 3, Hungary không thua trong 14 trận liên tiếp. Đội trưởng Dominik Szoboszlai được chờ đợi sẽ tỏa sáng tại EURO 2024 khi anh chính là hạt nhân nổi bật nhất của “Magyarok” suốt chiến dịch vòng loại.

Một cái tên đáng kỳ vọng nữa tại nước Đức mùa hè này là ĐT Áo. Dưới sự dẫn dắt của HLV Ralf Rangnick, Áo đã lột xác với lối chơi tấn công kỷ luật, khoáng đạt. Trong đội hình của “Unsere Burschen” lúc này cũng có nhiều cầu thủ trưởng thành từ các CLB thuộc hệ thống của Red Bull, nơi Rangnick từng đảm nhận cương vị Giám đốc thể thao. Với nền tảng đó, tại vòng loại EURO 2024, thầy trò Rangnick chỉ nhận 1 thất bại duy nhất là trận thua sát nút 2-3 trước Bỉ.

Cựu tuyển thủ Sebastian Prodl chia sẻ: “Giải Bundesliga của Đức rất phổ biến tại Áo và mọi người đều biết Ralf Rangnick, phương pháp cũng như dấu ấn nghề nghiệp của ông. Việc ông đến Áo có ý nghĩa rất quan trọng. Ông đã phát triển mối quan hệ bền chặt với các cầu thủ và hiểu rõ con người họ, điều đó tạo ra hiệu quả tích cực. Thật tốt khi bóng đá Áo có một nhân vật tầm cỡ như vậy”.