Ai cũng biết chuyện HLV Southgate đã phải vật vã trong một thời gian dài với câu hỏi ai sẽ đá cặp cùng với Declan Rice ở trung tâm hàng tiền vệ. Ban đầu, ông không nghĩ tới Mainoo. Người được chọn đầu tiên là Trent Alexander-Arnold, nhưng sau 2 trận đấu với Serbia và Đan Mạch, cuộc thử nghiệm này được xác định là thất bại. Sau đó Southgate xoay sang Conor Gallagher trong trận đấu với Slovenia. Nhưng Gallagher cũng thất bại nốt.
Đó là lúc ông Southgate quyết định trao cơ hội cho Mainoo. Và từ đó ông không phải nhìn lại nữa.
Khách quan mà nói thì kể cả khi có Mainoo, Anh chơi cũng không “sáng sủa” hơn là bao. Họ vật vã vượt qua Slovakia sau hiệp phụ, và chỉ có thể đánh bại Thụy Sĩ trên chấm 11m. Nhưng với cá nhân Mainoo thì những gì mà anh đã thể hiện là trên cả sự kỳ vọng. Cầu thủ trẻ của MU là điểm sáng hiếm hoi trong đội hình của Tam sư. Bài toán ai đá cặp với Rice đã chính thức có lời giải.
Một khoảnh khắc trong trận đấu với Thụy Sĩ đã tóm lược hết sự điềm tĩnh và chất lượng mà Mainoo mang tới cho tuyến giữa của đội tuyển Anh. Đó là vào giữa hiệp 1, khi Mainoo làm điều mà các tiền vệ Anh gần như không bao giờ làm. John Stones thực hiện một đường chuyền lên hàng tiền vệ hướng về phía Mainoo, nhưng đó là một đường chuyền không tốt.
Trong tích tắc, Mainoo đã tìm ra phương án xử lý hoàn hảo. Thay vì cố gắng nhận bóng, anh xoay người để cho trái bóng trôi qua mình. Chỉ bằng một động tác ấy thôi, và không cần chạm bóng, cầu thủ 19 tuổi đã loại bỏ cả hai tiền vệ trung tâm của Thụy Sĩ là Granit Xhaka và Remo Freuler ra khỏi vòng chiến đấu. Mainoo lướt qua họ nhưng một cơn gió và kéo trái bóng tới gần vòng cấm của đối phương.
Đó là một trong rất nhiều những pha xử lý chất lượng của Mainoo trong vai trò một người cầm nhịp ở tuyến giữa của đội tuyển Anh. Quan sát phong thái ấy, chất lượng chơi bóng ấy, thật khó tin là Mainoo mới chỉ có 6 lần khoác áo đội tuyển. Thực tế thì anh cũng chỉ mới có 35 trận thi đấu chuyên nghiệp trong màu áo MU trước khi bước vào kỳ EURO này. Nhưng các đồng đội của Mainoo, và giờ có cả HLV Southgate nữa, đều biết rằng tuổi tác hay kinh nghiệm không phải là rào cản.
Trước Thụy Sĩ, Mainoo đã thành công trong 100% nỗ lực tắc bóng của mình, anh chuyền 34 đường thì 33 trúng đích; ngoài ra Mainoo cũng thắng 4 trong 5 pha tranh chấp, và là người có điểm bàn thắng kỳ vọng (xG) cao nhất của đội tuyển Anh (0,17). Theo Opta, Mainoo là tiền vệ có tỉ lệ chuyền bóng chính xác cao nhất trong lịch sử EURO (96%) kể từ khi công ty này bắt đầu thu thập số liệu vào năm 1980.
Anh luôn thèm khát một tiền vệ như thế. Thường thì trong những trận đấu lớn, Anh sẽ chịu thua thiệt vì không sở hữu mẫu tiền vệ trung tâm có khả năng cầm trịch lối chơi. Họ mất thế trận ở chung kết EURO 2020 vì các tiền vệ thất thế trước cặp Verratti và Jorginho của Italia. Họ bị Croatia đánh bại ở bán kết World Cup 2018 vì không thể kiểm soát nổi Luka Modric và Marcelo Brozovic. Xa hơn một chút, Andrea Pirlo thực sự đã nhảy múa giữa các tiền vệ của Tam sư khi Italia đánh bại họ ở tứ kết EURO 2012.
Đối thủ của Anh đêm nay, Hà Lan, cũng từng làm điều tương tự với họ. Đó là ở trận bán kết Nations League 2019. Trận ấy, Frenkie de Jong đã có một màn trình diễn hoàn toàn vượt trội các đồng nghiệp người Anh, với sự điềm tĩnh, chất lượng kỹ thuật cực cao trong từng pha xử lý, và trên hết là khả năng ra quyết định tuyệt vời. HLV Southgate từng phải cay đắng thừa nhận rằng Anh không có mẫu tiền vệ như thế.
Nhưng Mainoo có thể đã khiến Southgate phải thay đổi quan điểm. Alexander-Arnold, người mất chỗ cho Mainoo, khẳng định người đồng đội trẻ là mẫu cầu thủ “có thể thao túng trái bóng và kéo cả đội về phía trước”. “Kỹ thuật và khả năng nhận bóng dưới áp lực của cậu ấy thật sự ấn tượng,” hậu vệ của Liverpool nói, “cầu ấy còn rất trẻ, nhưng cũng đầy tiềm năng. Đây là một quãng thời gian đầy phấn khích cho bóng đá Anh.”
Thật tiếc là đêm nay De Jong sẽ không thể góp mặt vì chấn thương. Cũng như Southgate, HLV của Hà Lan là Koeman cũng đã phải vật vã tìm kiếm phương án thay thế, và có vẻ như ông đã hài lòng với sự kết hợp Jerdy Schouten cùng Tijjani Reijnders trong vai trò lùi sâu, để Xavi Simons thỏa sức sáng tạo ở phía trên. Cuộc chiến ở giữa sân sẽ rất thú vị, và đội nào thắng trong cuộc chiến này sẽ tiến trước được một bước trên con đường đến với trận chung kết ở Berlin.
