Tại EURO 2024, Xhaka có một thân phận đặc biệt: vừa là thủ lĩnh của ĐT Thuỵ Sỹ, vừa là một HLV thầm lặng. Ở quá trình huấn luyện chuẩn bị cho giải đấu, HLV trưởng Murat Yakin là người trực tiếp chỉ đạo, trong khi đó, Xhaka chỉ thích quan sát. Yakin không giấu giếm sự thật rằng Xhaka về cơ bản sẽ được “chỉ đạo kép” khi gặp ĐT Đức trong trận đấu cuối cùng ở vòng bảng.
Cả Yakin và Xhaka đều lớn lên ở Basel với nguồn gốc nhập cư, đã tham gia một liên minh trong đó ranh giới huấn luyện bị xóa nhòa. Bởi Xhaka gần như có tầm ảnh hưởng ở ĐT Thuỵ Sỹ còn nhiều hơn ở CLB Bayer Leverkusen mà anh đang khoác áo.
Hai năm trước, tiền vệ này bắt đầu có giấy phép huấn luyện hạng B của UEFA. Vào mùa hè 2023, Xhaka bắt đầu lấy bằng A, và đến mùa xuân, anh cũng thực tập tại SC Union Nettetal, một đội bóng hạng Năm ở vùng Lower Rhine. Kể từ khi có bằng, cầu thủ 31 tuổi tiết lộ: “Tôi có thể đọc trận đấu theo cách khác”.
Xhaka đã thi đấu bằng tay và chân: tay để hướng dẫn đồng đội, còn chân để chơi bóng. Thậm chí, hơn cả Toni Kroos ở ĐT Đức, Xhaka còn hướng dẫn rõ ràng cho các đồng đội về tốc độ và trình tự chuyền bóng mà họ nên làm. Anh có mặt khắp nơi với tư cách là người thiết lập nhịp điệu.
Trận đấu với ĐT Đức sẽ chứng kiến sự cạnh tranh ở vị trí chủ chốt này. Ai là người biểu diễn tốt nhất trong một cuộc đấu tay đôi của những cầu thủ ở đẳng cấp thế giới? Xhaka (127 lần ra sân) tạo thành phần trung tâm của một trục đẳng cấp, với thủ môn Yann Sommer và thủ lĩnh phòng ngự Manuel Akanji.
Giống như Kroos có Robert Andrich là đối tác, Xhaka có thể tin tưởng Remo Freuler, một chiến binh cứng rắn, sẵn sàng phục tùng. “Granit giống như rượu ngon, càng già càng giỏi. Chúng ta không cần bàn về tố chất lãnh đạo của anh”, tiền đạo 32 tuổi của Bologna nói.
Xhaka đã có một mùa giải tuyệt vời cùng Andrich ở Bundesliga 2023/24, tuy nhiên, vào thời điểm này, anh chỉ nghĩ đến ĐT Thuỵ Sỹ và coi những gì hiểu biết về lối chơi của Andrich là lợi điểm. Xhaka khao khát thành công và không bỏ cuộc trước tiếng còi mãn cuộc, dù đấy là ở trận đấu với những người thân quen.
Anh cũng không hề sợ thể lực suy giảm sau một mùa giải với quá nhiều cống hiến. “Tôi đã đặt ra cho mình một thử thách trong mùa giải này và tôi đang đi đúng hướng. Thử thách đó là gì tùy thuộc vào tôi”. Tuy nhiên, Xhaka đã nói rằng, anh đã chuẩn bị nhiều quần áo có thể mặc đến tận trận chung kết EURO 2024.
Tại VCK EURO 2020, dưới sự dẫn dắt của Xhaka, ĐT Thụy Sĩ đã hạ gục một ĐT Pháp ở vòng loại trực tiếp trên vòng luân lưu 11m, buộc ĐT Tây Ban Nha bước vào vòng đấu súng ở tứ kết, và lần này thất bại. Liệu mọi chuyện có tốt hơn nếu Xhaka không bị treo giò ở tứ kết?
Tại World Cup 2022, ban đầu mọi thứ có vẻ ổn định dưới sự lãnh đạo của Xhaka, nhưng sau đó đã xảy ra sai sót ở vòng 16 đội trước ĐT Bồ Đào Nha, dẫn đến thảm bại 1-6. Sau đó, Xhaka, trong tình trạng bị tổn thương, đã nổi khùng đến mức không ai dám hỏi thêm câu nào nữa.
Thất bại ở Qatar vẫn là nỗi đau của Xhaka và cầu thủ - HLV này không muốn sa vào vết xe đổ ở nước Đức. Từ góc độ của ĐT Thụy Sĩ, trận đấu với chủ nhà Đức có mục tiêu là giành chiến thắng. Granit Xhaka đưa ra lời thách đấu hoàn toàn nghiêm túc để đảm bảo một suất đi tiếp.
Với trận hòa 1-1 trước ĐT Scotland, Thụy Sĩ đã bỏ lỡ cơ hội giành một suất sớm vào vòng sau, nhưng 1 điểm cũng không phải là thảm họa. Trong khi Scotland, đội vẫn có thể bằng điểm nếu đánh bại Hungary ở lượt trận cuối, thì Thụy Sĩ bước vào trận cuối cùng với hiệu số bàn thắng-bại +2.
Và ngay cả khi mọi thứ không như ý, ĐT Thụy Sĩ có cơ hội tốt đi tiếp vào vòng trong với tư cách là một trong 4 đội đứng thứ 3 có thành tích tốt nhất bảng với 4 điểm. Nhưng Thuỵ Sỹ còn muốn nhiều hơn thế: một chiến thắng trước ĐT Đức để đoạt ngôi đầu bảng.
Nếu hòa, Thụy Sĩ chắc chắn sẽ đứng nhì bảng. Trường hợp này cũng xảy ra nếu họ thua, còn Scotland không đánh bại Hungary với cách biệt 6 bàn. Vì vậy, mọi thứ đang hướng tới một cuộc chạm trán ở vòng 16 đội giữa Thuỵ Sỹ với Tây Ban Nha hoặc Ý.
Đây là một trận đấu đặc biệt đối với Xhaka. Thứ nhất, vì anh đang phải chống lại những người đồng đội vừa cùng anh vô địch Bundesliga tại CLB Leverkusen. Thứ hai, anh sẽ chơi ở vị trí tiền vệ cùng với đồng đội Robert Andrich ở Leverkusen. Họ đã sát cánh đến thành công ở cấp CLB và giờ họ đang thi đấu với nhau vì ĐTQG.
