Ancelotti và thứ bóng đá không... dài dòng

Phạm An Nhà báo

09:50 ngày 09/05/2024

Thật dễ chịu khi nghe rằng người ta có thể thắng trong bóng đá, chỉ bằng một vài lời khích lệ đúng chỗ thôi, thay vì cả một bầu trời triết lý phức tạp. Ancelotti là vậy.

1. Sau trận lượt về Real Madrid vượt qua Man City ở Champions League, Jude Bellingham kể lại một mẩu đối thoại ngắn thú vị giữa anh và Carlo Ancelotti:

“Là một quý ngài, ông ấy làm bạn bình tĩnh và tự tin trở lại” – Jude Bellingham nói về mối quan hệ của anh với Ancelotti, khi trả lời TNT Sports.

“Trước trận, tôi bắt gặp ông ấy ngáp và hỏi liền: 'Sếp mệt mỏi à?'. Ông ấy đáp: 'Cậu nên ra ngoài kia và làm tôi hứng thú đi' – đấy là cách ông ấy giúp bạn điềm tĩnh trở lại”.

Là một người theo dõi bóng đá rất lâu, tôi hơi ngạc nhiên với cách một cầu thủ thích thú đến vậy khi đối thoại với HLV của mình. Tất nhiên, bạn không thể cho rằng một cuộc nói chuyện nhỏ như vậy có tác động nhân – quả thực sự đến chiến thắng của Real Madrid vừa qua. Nhưng với Ancelotti, bạn thật sự muốn tin vào điều này.

Vì sao? Nếu Man City đánh bại Real Madrid vào đêm hôm trước thì sáng hôm sau, bạn sẽ đọc được hàng loạt các bài phân tích về khối đội hình, năng lực chiến thuật của Pep Guardiola, và thêm những lời tụng ca về lối chơi kiểm soát bóng đến cực đoan đã thống trị thế giới như thế nào.

Sau khi Real thắng, bạn chỉ đọc được lời phàn nàn của Rodri (rằng “chỉ có một đội chơi bóng”) và mẩu chuyện thật dễ chịu vừa rồi của Bellingham. Không phân tích về chiến thuật, cự ly, khối đội hình, hay thứ gì tương tự. Cứ như chiến thắng này có rất ít nội hàm vậy.

Nhưng đi sâu hơn một chút, bạn sẽ thấy nhiều điều hơn. “Dấu hiệu của một huấn luyện viên giỏi là ông ấy làm bạn tin rằng bạn tốt hơn một chút, cho phép bạn tự do di chuyển” – vẫn lời Bellingham. “Ông (Ancelotti) là một người đáng kính, khiến tôi cảm thấy thoải mái. Ông ấy thật tuyệt trong việc giúp tôi thích nghi, hiểu rõ tiềm năng của mình”.

2. Thật thú vị nếu bạn hiểu thêm về hành trình của Ancelotti: ông từng là một HLV chỉ tin vào các nguyên tắc, thay vì tính cá nhân. “Tôi là Ancelotti, kẻ chống lại trí tưởng tượng” – Ông từng tự trào bản thân như thế. Ancelotti là người đã bán Gianfranco Zola và từ chối ký hợp đồng với Roberto Baggio vì tin rằng hệ thống của mình chẳng có việc gì cho một số 10 cả. Vốn là con trai của một nông dân chăn nuôi bò sữa, Ancelotti trải qua một cuộc sống chân chất kiểu Ý ở nông trại, và đặc biệt tin tưởng vào sự chăm chỉ và kỷ luật.

Nhưng sự xuất hiện của Zinedine Zidane ở Juventus đã khiến HLV người Ý thay đổi. Ông tin rằng những cầu thủ đặc biệt và có tính cá nhân cao hơn cần được tự do sáng tạo hơn.

Kể từ đó, Ancelotti đã trung thành với triết lý này ở bất cứ đâu, từ AC Milan với sơ đồ cây thông để tận dụng tối đa các tiền vệ sáng tạo Rui Costa, Clarence Seedorf và đặc biệt là nhạc trưởng chơi ở đáy hàng tiền vệ Andrea Pirlo; cho đến Real Madrid hiện tại, với sự tự do rất đáng kể dành cho các cầu thủ tấn công siêu việt như Rodrygo, Vinicius và Jude Bellingham.

Ai xem trận lượt về tại Etihad cũng sẽ thấy Man City áp đảo ra sao. Tôi không phải là người bài trừ triết lý của Pep Guardiola, nhưng đôi khi ấn tượng của HLV người Tây Ban Nha mạnh mẽ đến nỗi rất nhiều người trong số chúng ta đã quên đi một đặc điểm làm nên niềm vui của bóng đá: tính bất định, vì đây là cuộc chơi của con người, và số phận nữa.

Pep đã tính thế này. Pep đã tính thế nọ. Nhưng bóng đá hấp dẫn là vì trong một ngày Pep-vẫn-tính-kỹ-như-thường-lệ vẫn có thể thua, và bị loại bởi một HLV ít-kiểm-soát hơn, một người dường như thờ ơ với áp lực ngàn cân của một trận đấu quan trọng, đã… ngáp vặt, và sau đó đùa cợt với cầu thủ của ông. Làm như trận đấu hàng trăm triệu đô ngoài kia là một trận đá phủi không bằng.

3. Ấy thế mà Ancelotti đã thắng, cũng như một ngày chiến thắng bất kỳ nào khác trong sự nghiệp lẫy lừng mà rất nhiều khoảnh khắc trong số đó người ta không hiểu nổi vì sao ông lại thắng. Và chúng ta chỉ có thể giải thích điều đó bằng một cuộc… đối thoại ngắn ngủi thôi, chứ không phải triết lý dài dòng hay chiến thuật chi tiết.

Tôi thích cách giải thích này. Thật dễ chịu khi nghe rằng người ta có thể thắng trong bóng đá, chỉ bằng một vài lời khích lệ đúng chỗ thôi, thay vì cả một bầu trời triết lý phức tạp. Tất nhiên là con đường của Ancelotti không chỉ đơn giản như thế, nhưng diễn ngôn của triết lý Ancelotti lúc nào cũng chỉ giản dị đến nỗi không ai muốn chẻ hoe nó thêm nữa.

Vì chẻ hoe ra thì vô tình làm mất hết vẻ đẹp cầm quân của ông, cũng như vẻ đẹp của trò chơi. Trong một trò chơi, người chiến thắng cuối cùng rốt cục là người đã được chơi hết mình với toàn bộ sự tự do cá nhân của mình. Ancelotti hiểu rõ điều này hơn ai hết.