Nào là tinh thần, nào là niềm tin, là niềm tự hào dân tộc... Vậy, hãy nghe chính một “fan cuồng” Croatia, trước khi nghe những lời bàn cao siêu từ những người ngoài cuộc. Sau trận bán kết, nữ CĐV Anita Sambol lập tức phóng xe như điên suốt 60km đến Zagreb để kịp lấy hộ chiếu sang Nga, chứng kiến giờ phút lịch sử của bóng đá Croatia. Cô nói trên CNN: “Thật là điên rồ. Rất, rất, rất điên rồ. Không có nhiều người chờ đợi điều này. Chúng tôi thậm chí còn không tin rằng Croatia qua nổi vòng bảng”.

Vâng, CĐV Croatia đấy. Nghe có vẻ mâu thuẫn với cách lý giải của giới quan sát, bình luận, các nhà nghiên cứu... khi Croatia lọt vào trận chung kết World Cup 2018. Nhưng, sự thật lạnh lùng mà CĐV Anita Sambol nói ra, trên tinh thần phấn khích chứ không hề chê bai, lại rất phù hợp với một sự thật hiển nhiên ngay kỳ World Cup này. Croatia phải thay HLV trưởng ngay trước trận đấu cuối cùng của vòng loại. Họ thắng Ukraine trên sân đối phương và kịp về nhì (sau... Iceland) để lấy suất đá play-off.

Giữa vinh quang lọt vào trận chung kết World Cup và nỗi buồn không được dự giải chỉ là một lằn ranh thật sự mong manh. Và bây giờ, người ta lại đang bàn về dân số 4,5 triệu, về cơ sở vật chất tồi tàn, thậm chí bàn cả về những câu chuyện tham nhũng, “mafia” trong làng bóng đá Croatia, rồi từ đó lý giải về thành công của Luka Modric và đồng đội trên sân cỏ nước Nga. Thật sự vô nghĩa. Cũng với những chuyện như thế, Modric và đồng đội đâu có gặt hái điều gì đáng kể suốt chục năm nay! Mặt khác, chẳng lẽ cứ việc tìm ra nguyên nhân thành công của Croatia, thì một đội bóng bất kỳ khác cũng sẽ học theo và thành công như vậy ở những kỳ World Cup tiếp theo?

Càng sa đà vào việc lý giải nguyên nhân thành công của Croatia tại World Cup 2018, chúng ta càng dễ vô tình... làm hỏng bóng đá. Hãy hỏi ngược lại: vì sao Croatia... không thể thành công? Không bao giờ có câu trả lời. Và, thế là đủ!

Celtic từng đoạt Cúp C1 châu Âu với những cầu thủ sinh trưởng trong vòng bán kính 30 dặm quanh sân Celtic Park. Iceland vào đến tứ kết EURO 2016, dù dân số nước này ít hơn cả số cầu thủ chuyên nghiệp ở nhiều nước khác. Croatia không phải là trường hợp đầu tiên, và chắc cũng không phải là trường hợp cuối cùng. Ngược lại, những nước đông dân nhất thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ, Indonesia, Pakistan, Bangladesh... đều không có tên trong bản đồ bóng đá đỉnh cao. Người ta mà lý giải được điều này, thì bóng đá đã khác từ rất lâu rồi (thậm chí, bóng đá có thể... đã chết rồi).

Tùy theo nguồn tư liệu mà bạn đã đọc, nghe, xem; cũng tùy vào hiểu biết hoặc cảm nhận riêng; bạn có thể nghĩ Luka Modric là người hùng hay... kẻ đáng ghét trong làng bóng đá Croatia. Bạn nghĩ thế nào về việc nữ tổng thống Kolinda Grabar-Kitarovic vào tận phòng thay đồ để chúc mừng các cầu thủ... đều được. Nhưng tóm lại, tất cả đều không giải quyết được câu hỏi vì sao Croatia thành công tại World Cup 2018.

Bóng đá không có con đường cụ thể, rõ ràng nào chắc chắn dẫn đến thành công. Ngược lại thì có: bạn sẽ thất bại với bất kỳ một sự “hỏng hóc” nhỏ nào. Hãy lý giải vì sao các đối thủ của Croatia thất bại, thế là đủ. Mà, kể cũng lạ: người ta đã ngao ngán nhìn vào sự khập khiễng giữa hai nhánh đấu ngay từ khi kết thúc vòng bảng. Bây giờ, người ta lại điên cuồng phân tích những điều cao siêu để lý giải vì sao Croatia lọt vào chung kết World Cup 2018. Nếu như Croatia - với hàng tiền vệ phải khẳng định là “xuất sắc, thiện chiến, kinh nghiệm nhất thế giới hiện nay” - mà không vào bán kết, thì đấy mới là chuyện lạ, đáng tìm hiểu vì sao!