Mùa Hè năm 1988, Johan Cruyff có buổi hợp chiến thuật đầu tiên kể từ khi trở thành huấn luyện viên trưởng của Barcelona. Trên bảng sơ đồ chiến thuật, ông đưa ra mô hình gồm 3 trung vệ, 4 tiền vệ trung tâm, 2 tiền vệ cánh và 1 tiền đạo. Tất cả các cầu thủ đều sốc nặng.

"Chúng tôi nhìn nhau và nói: Cái quái gì thế này?", tiền vệ Eusebio kể lại. "Chúng tôi không thể tin vào số lượng cầu thủ tấn công và số lượng hậu vệ trong sơ đồ đó".

6 năm sau, Barca đã 4 lần đăng quang chức vô địch La Liga. Mỗi lần gặp rắc rối, Cruyff lại tung vào sân nhiều tiền đạo hơn. Mùa giải 1993/94, Barca ghi tới 91 bàn và để lọt lưới 42 bàn tại La Liga.

Một trong những người phấn khích nhất với màn trình diễn đó của Barca có thể là Unai Emery, khi đó còn đang thi đấu ở lò đào tạo trẻ của Real Sociedad. Bóng đá sẽ không bao giờ có một Johan Cruyff nữa. Nhưng với những gì Emery đang thể hiện ở Arsenal, có lẽ một truyền nhân điên rồ của ông đang dần thành hình.

Arsenal đang có một trong những đội hình mất cân bằng nhất ở Premier League: hàng công khủng khiếp nhưng hàng thủ lại quá mong manh. Ngay cả khi Pháo thủ đã mang về 2 tân binh đáng kỳ vọng ở tuyến sau, đó cũng chưa thể giải quyết được vấn đề một cách triệt để.

David Luiz là một hậu vệ tài năng nhưng thường xuyên mắc lỗi. Anh sẽ khiến NHM Arsenal luôn phải thấp thỏm, đặc biệt là khi hợp cùng các vệ tinh bên cạnh. Sokratis Papastathopoulos, Shkodran Mustafi, Rob Holding, Calum Chambers và Nacho Monreal chưa bao giờ là những chốt chặn đáng tin cậy.

Ainsley Maitland-Niles là một tiền vệ cánh chính hiệu bị ép đá thấp hơn còn Sead Kolasinac là một trong những hậu vệ trái mạo hiểm nhất giải đấu. Những lựa chọn đầu tiên ở 2 biên là Hector Bellerin và tân binh Kieran Tierney vẫn chưa thể ra sân do chấn thương.

Tất cả đều cho thấy Arsenal đang sở hữu một hàng thủ rất dễ bị tổn thương. Mùa giải 2018/19, họ đã để thủng lưới tới 51 bàn tại giải Ngoại hạng Anh. Nhưng Emery không mấy bận tâm tới vấn đề này bởi ông đang có trong tay hàng công đáng mơ ước với mọi huấn luyện viên.

Pierre-Emerick Aubameyang và Alexandre Lacazette đang là bộ đôi tấn công ăn ý nhất Premier League. Mesut Oezil có thể đã sa sút nhiều nhưng vẫn là một chân kiến tạo đẳng cấp. Nicolas Pepe từng khiến cả châu Âu thèm muốn còn Dani Ceballos dù không được trọng dụng ở Real nhưng có thể được đá chính ở rất nhiều đội bóng lớn.

Bất cứ HLV nào cũng muốn tung vào sân càng nhiều cầu thủ giỏi càng tốt. Emery có thể sử dụng sơ đồ 4-2-3-1 với bộ đôi tiền vệ trung tâm Lucas Torreira và Ceballos. Oezil sẽ đá số 10, Pepe tung hoành bên cánh phải còn bộ đôi Auba-Laca thay nhau chơi cao nhất.

Nếu gặp kết quả bất lợi, Emery có thể đẩy Luiz dâng cao như một tiền vệ và giải phóng hoàn toàn nhiệm vụ phòng ngự của Oezil. Nhiều người sẽ cho rằng ông bị điên. Nhưng đó có phải là quyết định sai lầm? Các số liệu thống kê cho thấy nếu không phải nhờ hàng công sắc bén, ít nhất họ đã bị trượt ra ngoài Top 6.

Trong trận đấu với Newcastle ở vòng mở màn Premier League 2019/20, Arsenal đã giành chiến thắng với tỷ số 1-0 nhưng vẫn còn để lộ nhiều vấn đề. "Thật tốt khi giữ sạch lưới", Emery nói. "Nhưng chúng tôi còn muốn ghi nhiều bàn nữa".

Emery có nên để Arsenal thi đấu với kiểu tấn công bất cần không? Một số người sẽ gọi ông là kẻ ngây thơ. Nhưng còn gì thực dụng hơn là nhấn mạnh vào điểm mạnh của mình? Vị chiến lược gia người Tây Ban Nha đã thành công trong sự nghiệp huấn luyện của mình vì để cho các cầu thủ sáng tạo hết mức có thể.

HLV Zdenek Zeman từng nói rằng ông thích một thất bại với tỷ số 4-5 hơn là một trận hòa 0-0. Và ông cũng từng đưa ra câu hỏi: "Liệu một đội bóng giành chiến thắng với tỷ số 1-0 có cân bằng hơn một đội giành chiến thắng với tỷ số 5-4?".

Các cầu thủ tấn công ngày càng được yêu thích hơn trong bóng đá hiện đại. Họ cũng được trọng tài bảo về nhiều hơn. Luật bóng đá mới cũng ủng hộ những đội bóng muốn tấn công hơn là các đội phòng thủ.

Trong khi các HLV thực dụng như Jose Mourinho và Rafa Benitez phải vất vả tìm kiếm công việc thì những chiến lược gia ưa tấn công ngày càng được săn đón. Cả 6 ông lớn của giải Ngoại hạng Anh đều đang sử dụng các HLV thích tấn công. Real Madrid cũng đang trọng thị một Zinedine Zidane với lối chơi cởi mở. Ngay cả Juventus cũng đã chia tay Max Allegri bảo thủ để mời về Maurizio Sarri.

Unai Emery có thể đang mạo hiểm tương lai của mình tại Arsenal. Nhưng nếu thất bại, ông có thể tự an ủi theo cách của Cruyff. "Tôi muốn các đội bóng của mình chơi thứ bóng đá giàu cảm xúc nhất", Cruyff từng nói. "Bởi vì khi chứng kiến các trận đấu, tôi sẽ không có cảm giác buồn chán".