Với hầu hết mọi người, ném biên chỉ là ném biên, là một trong những tiểu tiết vặt vãnh trong suốt 90 phút thi đấu. Với Gronnemark, người giữ kỷ lục với cú ném bóng đi xa 51,33 mét, đó là đam mê lớn và trở thành công việc kể từ 2004.
“Tôi không phải người đầu tiên nghĩ về những quả ném biên, nhưng tôi là người duy nhất luôn luôn nghĩ về nó” – Gronnemark nói với phóng viên Adam Bate của Skysport.
Việc Liverpool muốn bổ nhiệm một HLV ném biên đã gây ra những tranh cãi nhất định hồi mùa thu 2018. Một số coi đây lại là minh chứng khác cho việc Juergen Klopp luôn đổi mới táo bạo. Một số dè bỉu khinh khi. Quả ném biên thì có thể mang lại điều gì cơ chứ?
Mới đây, khi Liverpool giành chiến thắng trước Wolverhampton ở những phút cuối từ tình huống ném biên, cái tên Gronnemark lại được nhắc đến. Phe khen ngợi tiếp tục khen ngợi. Còn phe coi thường tiếp tục coi thường. Không phải ai cũng cảm thấy ấn tượng với những gì đã diễn ra với The Kop.
Steve Nicol, cựu cầu thủ Liverpool, móc máy rằng bàn thắng thật ra chẳng dính líu gì với Gronnemark cả. Có lẽ ý niệm về huấn luyện ném biên vẫn còn quá ư kỳ quặc với một số người.
Những điều này không mới với Gronnemark!
“Từ khi tôi bắt đầu công việc năm 2004, mọi người đều cười nhạo vào ý tưởng huấn luyện việc ném biên. Nó quá là kỳ quặc với một số người. Làm sao mà bạn có thể đam mê những cú ném biên chứ?”
Phản ứng tiêu cực trước sự thay đổi là điều quá quen thuộc trong bóng đá.
“Đó là một phần của văn hóa” – Gronnemark lý giải.
“Bóng đá đã có từ 140 năm trước còn tôi cũng đã 44 tuổi, nhưng tôi chưa từng nghe ai thảo luận về những quả ném biên. Khi theo dõi một trận bóng đá, nếu cầu thủ mất bóng từ tình huống ném biên, điều rất dễ xảy ra, mọi người đều dửng dưng. Các bình luận viên không bao giờ nhắc lại. Việc của họ là tiếp tục theo dõi trận đấu. Không thấy ai nói gì về việc mất quyền kiểm soát bóng cả”.
“Nhưng nếu cũng là cầu thủ đó dùng chân chuyền bóng không thành công, khán giả sẽ phán một đường chuyền dở tệ. Khi cầu thủ ấy lặp lại sai lầm, người ta sẽ nói một trận đấu dở tệ. Nếu cầu thủ ấy bị mất bóng lần nữa thì họ tốt nhất nên rời khỏi đội luôn. Đó là thứ văn hóa chung trên toàn cầu. Rất mâu thuẫn”.
Vì vậy việc theo dõi một trận đấu bóng với Gronnemark không hề dễ dàng. Nếu một trong số những đội ông đang cộng tác làm việc ném biên, Gronnemark sẽ rất hạnh phúc. Ngược lại, ông cảm thấy rất bực mình.
“Tôi biết mình đang hơi chủ quan, nhưng các đội tôi đang huấn luyện có cú ném biên chất lượng cao hơn hẳn phần còn lại”.
“Đã có những cải thiện nhỏ. Tôi nói nhỏ vì thực sự điều này không có gì to tát cả. Có những đội thực sự tồi tệ, cũng có những đội chỉ tệ và những đội ở mức trung bình. Có những CLB đang thi đấu ở Premier League, giá trị lên đến hàng tỉ bảng trong số đó”.
May mắn là việc rủng rỉnh tiền bạc và sẵn sàng đón nhận ý tưởng mới không phải là những mệnh đề loại trừ nhau. Klopp chính là ví dụ tiêu biểu khi đề nghị hợp tác với Gronnemark. Chuyên gia người Đan Mạch thú thật rằng chỉ những CLB trong tình trạng tuyệt vọng mới tìm đến mình. “Các CLB đang gặp rắc rối lớn”, phải vậy thì họ mới thử hết mọi cách có thể.
Cách đây hai năm, khi người Đức bắt đầu nói về công việc của Gronnemark, Liverpool và RB Leipzig chính là những CLB đầu tiên gõ cửa. Còn có cả FC Midtjyland, nếu chúng ta từng nghe nói về CLB Đan Mạch này, họ nổi tiếng với việc tiếp cận bóng đá dựa trên phân tích cơ sở dữ liệu. Giờ thì trong số đối tác có cả Ajax Amsterdam, từ lâu CLB Hà Lan đã xác lập danh tiếng trong việc áp dụng những phương pháp mới vào bóng đá.
Và giờ thì cả 4 CLB đều đang dẫn đầu giải đấu của mình – lúc này thì RB Leipzig đã tụt xuống vị trí thứ hai.
“Họ tìm đến tôi vì có điểm chung là chú trọng vào đổi mới, tiếp cận vấn đề cởi mở. Các CLB này luôn tìm cách để tốt hơn bằng những phương pháp mới, kiên nhẫn chờ đợi những tiến bộ phát huy hiệu quả”.
Họ có một thái độ tò mò đầy tích cực, ý thức được việc phải liên tục cải cách để tiến lên trong thế giới bóng đá. Ngoài ra họ vẫn dành một trân trọng lớn ngay cả khi họ chưa hiểu chính xác điều đó có thể mang lại những gì. Đó chính là chất xúc tác để Liverpool tìm đến Gronnemark.
“Juergen Klopp đã nói những điều y hệt khi gọi cho tôi tháng 7/2018”.
“Ông ấy nói: ‘Chúng tôi vừa có mùa giải 2017/2018 khá ổn, giành vị trí thứ tư ở Premier League và vào đến chung kết Champions League. Nhưng chúng tôi rất hay mất bóng sau khi ném biên'”.
Đó là khoảnh khắc thay đổi cuộc đời Gronnemark. Không mất nhiều thời gian, Klopp cảm thấy trân trọng thành quả ông bỏ ra để nghiên cứu việc ném biên.
“Khi mới nghe tới Gronnemark, tôi đã muốn gặp ông ấy. Khi gặp rồi, tôi chắc chắn 100% muốn thuê ông ấy làm việc” – Klopp nói.
Hồ sơ của Gronnemark trở nên có "giá" hơn, vì nếu Liverpool muốn có ông, có nghĩa tất cả đội bóng đều muốn. Trong tư cách cộng tác viên tự do, danh tiếng từ Liverpool mang đến những lợi ích rõ ràng. Sự hợp tác cũng thay đổi bản chất công việc của Gronnemark. Trọng tâm của vấn đề đã thay đổi.
“Nhiều người nghĩ công việc của tôi chỉ liên quan đến làm sao ném những quả bóng thật xa”.
“Dĩ nhiên là có nói đến ném biên đi thật xa chứ. Tôi có thể huấn luyện họ. FC Midtjylland đã ghi được 35 bàn như vậy trong 4 mùa giải đã qua. Chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng nó với những đội bóng phù hợp. Nhưng điều tôi nhận ra là họ cũng chỉ muốn kiến thức của tôi về những quả ném xa. Anh có thể thử thống kê xem có đúng không nhé”.
“Đột phá lớn nhất đến khi Klopp gọi cho tôi. Đến nay tôi đã huấn luyện cho 8 đội bóng khác nhau trên khắp thế giới, nhưng dành thời gian nhiều nhất cho Liverpool và Ajax. Phải công nhận rằng nếu ngày đó Klopp không gọi cho tôi, cuộc đời này sẽ rất buồn. Tất cả bọn họ chỉ muốn ném bóng thật xa”.
“Với Liverpool và Ajax, ném biên ra xa không phải phong cách của họ. Công việc của tôi là phải chú trọng vào yếu tố ném nhanh và ném khéo léo. Nó liên quan đến việc kiểm soát bóng. Phải làm gì để giúp cầu thủ vẫn kiểm soát bóng trong khi bị gây áp lực từ quả ném biên? Và làm sao để tạo ra cơ hội ăn bàn từ tình huống ném biên?”
Nhìn nhận theo cách đó sẽ thấy ném biên rất đáng để đào sâu nghiên cứu. Kiểm soát bóng và chuyển đổi trạng thái sau khi mất bóng cũng chưa bao giờ được coi trọng như hiện nay. Vì vậy, giữ bóng tốt hơn sau một quả ném biên có thể tạo ra những khác biệt.
Nó có nghĩa là quên đi những thói quen thông thường.
“Mọi người luôn nói chỉ cần ném xuống đất. Anh sẽ nghe điều đó ở bất kỳ đâu, dù là một CLB chuyên nghiệp, nghiệp dư hay chơi bóng ở trường học. Tôi có thể khẳng định đó là lời khuyên tệ nhất mà người ta từng nói về ném biên”.
“Thông thường, chúng ta đánh giá nó là tình huống 50-50 bởi vì sẽ tranh chấp tay đôi nhưng lẽ ra tỉ lệ nên là 30-70 hoặc 20-80. Bởi vì chỉ 50% là rủi ro quá lớn”.
“Có người nói tốt hơn nên mất bóng ở khoảng cách 30 mét hơn là mất bóng ở đây. Điều đó cũng đúng. Nhưng bạn đang có bóng mà. Tại sao không cố giữ nó và tạo ra cơ hội từ tình huống đang có chứ?”.
Đó chính xác là điều Liverpool đang làm.
“Có một phân tích ít được chú ý trên internet hồi tháng 9/2019. Không phải tôi hay Liverpool thống kê đâu. Một người nào đó xem xét những quả ném biên trong tình huống bị gây áp lực ở một số CLB hàng đầu châu Âu, nhận thấy ở mùa giải 2017/18, Liverpool chỉ giữ được bóng trong 45,4% số tình huống”.
“Trong mùa giải đầu tiên tôi làm việc với họ, con số này đã tăng lên 68,4%. Chúng tôi đi từ top ba đội kém nhất trở thành đội số một trong việc giữ bóng khi bị gây áp lực sau ném biên. Anh có thể nghĩ nó đơn giản, thì chỉ là ném biên thôi mà. Nhưng nếu đội có bóng, cầu thủ có thể tạo cơ hội rồi ghi bàn, hoặc giữ bóng và tiếp tục kiểm soát trận đấu. Mất bóng sẽ khiến đội gặp vấn đề”.
Nhưng liệu dữ kiện liên quan đến Liverpool chỉ là một sự trùng hợp? Thử gọi tên đội đã làm tốt hơn Liverpool mùa trước xem? FC Midtjylland.
Sự thay đổi là quá lớn, đến mức Gronnemark cũng không tin rằng tất cả đều là thành quả từ công việc của mình.
“Phải kết hợp rất nhiều yếu tố. Tôi không đến và áp đặt ý tưởng của mình vào CLB, mà là mang những nguyên lý cơ bản (của việc ném biên) hòa vào phong cách thi đấu đã sẵn có của đội. Tôi không tới Liverpool để dạy họ chơi thế nào hay pressing thế nào. Tôi làm mọi thứ để hòa nhập vào đó”.
Đó cũng là lý do tại sao Nicol nhận xét về Trent Alexander-Arnold rất đơn giản: “Cậu ta nhìn thấy những gì đang xảy ra và làm thôi”. Luôn có sự hiểu nhầm về những yếu tố đằng sau tình huống ăn bàn. Gronnemark không bao giờ nói cầu thủ là nên làm gì. Việc của ông là giúp cầu thủ ra quyết định tốt hơn”.
“Nhiều người nghĩ công việc của tôi giống như một phần của giải NFL”.
“Lúc này anh phải làm thế này, lúc khác anh phải làm thế kia. Vâng, tôi thỉnh thoảng có làm vậy. Trong việc huấn luyện có những thứ rất đặc trưng, nhưng hầu hết thời gian là giúp cầu thủ có nhiều sự lựa chọn để họ tự ra quyết định phù hợp tình hình trên sân”.
“Tôi huấn luyện họ khoảng 20 cách ném biên. Có những bài tập riêng biệt cho những cầu thủ riêng biệt. Và không thể nào học hết tất cả chỉ trong vòng một tuần lễ. Nó mất rất nhiều thời gian. Tôi làm việc với cầu thủ nhưng cầu thủ làm việc với các HLV, mà tôi thì không phải lúc nào cũng có mặt ở đó”.
“Điều quan trọng nhất là chúng ta nắm những điều cơ bản, cầu thủ sẽ tự điều chỉnh một chút rồi vận dụng một cách sáng tạo. Hạnh phúc lớn nhất của tôi là khi thấy cầu thủ có thể tự thực hiện chúng một cách uyển chuyển”.
Những ý tưởng của Gronnemark ngày càng có nhiều CLB đón nhận và gây ảnh hưởng nhất định vào thành tích của họ. Đó là sự tưởng thưởng xứng đáng cho nỗ lực ông bỏ ra. Tuy vậy ông vẫn không dám tin rằng đó là sự thật.
“Tôi không rõ cách nói ở Anh thế nào nhưng ở Đan Mạch người ta gọi là tự véo vào tay mình. Nó cũng giống giống nhau thôi nhỉ. Có thực không nhỉ? Nó giống như là giấc mơ vì tôi đang được làm việc với những CLB lớn nhất thế giới và góp một phần trong thành công của Liverpool”.
“Nếu là ai đi nữa thì nếu thức dậy vào sáng hôm sau, đều tự hỏi liệu có đang nằm mơ không. Tôi mang cảm giác đó trong suốt 14 ngày đầu tiên làm việc với Liverpool. Mỗi ngày đều là một giấc mơ và mỗi ngày tôi đều biết đó là hiện thực. Nó cứ quấy nhiễu trong trong tâm trí thôi. Thật sự kỳ lạ”.
Nhưng công việc vẫn chưa chấm dứt. Cũng như câu thần chú mà Klopp hay nói sau này: “Vẫn còn chỗ cần cải thiện”. Gronnemark nhấn mạnh Liverpool vẫn có thể thực hiện những cú ném biên tốt hơn.
“Chúng tôi làm việc mọi lúc mọi nơi”.
“Không chỉ là vấn đề kỹ thuật đâu. Không phải là việc ném sao cho nhanh mà là chọn thời điểm nào để ném thật nhanh. Như những kỹ năng khác trong bóng đá, anh phải luyện tập liên tục. Không thể nói rằng, OK, tôi đã được huấn luyện suốt 18 tháng, ông có thể dừng lại rồi đấy. Dĩ nhiên tôi sẽ không dừng lại. Những quả ném biên cũng y như vậy”.
“Tôi có thể làm việc với Liverpool trong 10 năm tới. Anh chắc chắn sẽ còn thấy những cải tiến nhiều hơn nữa”.
Ước mơ của Gronnemark không chỉ có thể. Ông hy vọng trong tương lai những quả ném biên sẽ không bị coi là trò đùa nữa.
“Nhìn từ góc độ giải trí, chẳng đội nào muốn mất bóng mỗi khi đang kiểm soát cả. Điều đó cũng đúng với ném biên. Mục tiêu của tôi không chỉ giúp CLB của mình tốt hơn mà là bóng đá nói chung tốt hơn”.
“Vẫn còn một khoảng cách lớn để tiến về phía trước. Hai năm qua chúng ta đã thấy ngày càng nhiều những quả ném biên được xử lý tốt. Hy vọng chúng sẽ còn xuất hiện nhiều hơn. Tôi có thể cam đoan trong tương lai, không chỉ cầu thủ, các HLV mà cả người hâm mộ cũng trân trọng quả ném biên”.
Và vì vậy, Gronnemark quay lại với công việc. Ông ném mình vào việc phân tích.
XEM THÊM
Cuộc đời ly kỳ của áo đấu số 4 lừng danh
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
_m.jpg)