Khi MU chi 55 triệu euro để chiêu mộ Onana từ Inter Milan vào tháng 7/2023, khả năng chuyền bóng của anh chính là một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến thương vụ này. So với người tiền nhiệm David de Gea, thủ thành người Cameroon tự tin cầm bóng hơn rất nhiều, dù vẫn có những sai lầm khi triển khai bóng từ tuyến dưới.
Dù Onana vẫn thường xuyên chuyền ngắn, số lần anh thực hiện những pha phất bóng dài cũng đã tăng lên đáng kể. Mùa này, chỉ có 5 thủ môn tại Premier League có tỷ lệ "chuyền dài" cao hơn Onana - theo định nghĩa của Opta là những đường chuyền trên 36 mét, nhằm đưa bóng đến một khoảng trống hoặc tạo điều kiện cho đồng đội tranh chấp.
Nhưng trong số 5 thủ môn đó, chỉ có Dean Henderson (Crystal Palace) sở hữu tỷ lệ chuyền dài thành công thấp hơn Onana. Hiện tại, Onana chỉ chuyền chính xác khoảng 25% số lần anh thực hiện đường chuyền dài - một con số không quá ấn tượng. Dẫu vậy, điều đó không khiến Onana ngừng phát bóng dài. Ngược lại, số lần anh thực hiện những pha bóng như vậy đang ngày càng tăng lên.
- Trong 5 trận gần nhất tại Premier League và Europa League, Onana trung bình thực hiện 20,4 đường chuyền dài mỗi trận.
- Trong trận hòa 1-1 với Arsenal tại Old Trafford hôm 9/3, anh có 29 đường chuyền dài - nhiều nhất kể từ khi Ruben Amorim lên nắm quyền vào tháng 11.
Sự thay đổi này không phải ngẫu nhiên, mà xuất phát từ chỉ đạo chiến thuật của HLV Amorim cùng đội ngũ huấn luyện. Onana đã nhận được hướng dẫn rằng, nếu không thể chuyền ngắn an toàn trước áp lực từ đối thủ, anh nên phát bóng dài để tránh rủi ro. Nếu có nguy cơ mất bóng hoặc đồng đội bị áp sát ngay lúc nhận bóng, Onana có toàn quyền lựa chọn phương án chơi bóng dài.
Điều này cho thấy sự linh hoạt trong cách tiếp cận trận đấu của Amorim. Dù nổi tiếng với triết lý kiểm soát bóng, HLV người Bồ Đào Nha sẵn sàng điều chỉnh lối chơi tùy vào tình huống thực tế. Ông từng nói vào tháng trước: "Không phải tôi không thể thích nghi. Chúng tôi điều chỉnh. Đôi khi chúng tôi phát bóng ngắn, nhưng có lúc cần phải phất bóng dài nếu đối thủ gây áp lực mạnh. Tôi cố gắng thích nghi với những cầu thủ mình có".
Ví dụ điển hình là trong trận hòa 2-2 trước Everton tại Goodison Park. Khi dẫn trước từ phút 19, Everton chủ động giảm nhịp độ pressing, cho phép Onana có nhiều khoảng trống để triển khai bóng ngắn. Hệ quả là trong 28 đường chuyền của Onana, chỉ có 3 pha bóng dài.
Nhưng ở 6 trận đấu sau đó, xu hướng chuyền dài của Onana lại tăng mạnh. Đặc biệt, trong trận đấu với Ipswich Town, Onana có tỷ lệ chuyền dài cao nhất mùa giải, ngay cả trước thời điểm Patrick Dorgu bị đuổi cuối hiệp một.
Việc Onana chuyền dài nhiều hơn là dấu hiệu cho thấy MU đang dần chuyển sang một cách tiếp cận thực dụng hơn, thay vì ép buộc việc triển khai bóng từ tuyến dưới trong mọi tình huống. Dưới thời Amorim, MU vẫn hướng tới kiểm soát bóng, song không cố chấp với lối chơi triển khai từ sân nhà, đặc biệt khi đối mặt với những đội bóng pressing tầm cao.
Sự điều chỉnh này không chỉ giúp Onana giảm bớt áp lực khi cầm bóng, mà còn có thể giúp MU hạn chế những sai lầm trong phòng ngự - một vấn đề đã khiến họ gặp rắc rối không ít lần mùa này. Khi MU làm khách trước Real Sociedad ở lượt đi vòng 1/8 Europa League và tiếp đón Arsenal trên sân nhà tại Premier League, một kịch bản quen thuộc đã xuất hiện: Onana liên tục phất bóng dài, và khán giả đội khách không ngần ngại chế giễu những pha bóng như vậy.
Thống kê cho thấy 5/10 trận Onana chuyền dài nhiều nhất dưới thời Amorim diễn ra trong tháng vừa qua. Đây là một sự thay đổi đáng kể so với những ngày đầu của Amorim tại MU, khi Onana chỉ chuyền dài trung bình 6 lần mỗi trận. Trong hai trận đấu đầu tiên dưới thời Amorim, làm khách trước Ipswich và Arsenal vào cuối tháng 11 và đầu tháng 12, Onana chỉ có tổng cộng 9 đường chuyền dài. Nhưng ở các trận lượt về gần đây trước cùng hai đối thủ, con số này tăng đáng kể.
Việc phát bóng dài không phải lúc nào cũng đạt hiệu quả cao.
- Trước Real Sociedad ngày 6/3, Onana có tỷ lệ chuyền dài thành công 8/20 lần.
- Trận đấu gần nhất với Leicester, anh thực hiện 6/18 đường chuyền dài chính xác.
- Đáng chú ý, trận đấu với Arsenal tại Old Trafford, anh chỉ thành công 4/29 lần - một con số rất thấp.
Nhưng lý do không chỉ nằm ở Onana, mà còn đến từ những cầu thủ nhận bóng.
- Rasmus Hojlund: chỉ thắng 22% số pha tranh chấp trên không tại Premier League.
- Joshua Zirkzee: tỷ lệ chỉ nhỉnh hơn một chút (29%).
- Alejandro Garnacho, người thường xuyên được nhắm đến với các đường chuyền dài ra biên trái, chỉ thắng 9% số pha không chiến - tệ nhất trong số các cầu thủ chạy cánh tại giải đấu.
Những con số này đều kém hơn chính họ ở các mùa giải trước, nhưng thực tế, không ai trong số ba cái tên nêu trên nổi bật trong không chiến ngay từ đầu. Điều đó đặt ra câu hỏi: Vì sao MU vẫn chọn phương án chơi bóng dài, dù các cầu thủ tuyến trên không thực sự phù hợp?
Có một số lý do giải thích cho sự thay đổi này:
1. Hạn chế rủi ro mất bóng ở phần sân nhà
MU đã mất bóng 142 lần trong khu vực phòng ngự mùa này, đứng thứ 6 tại Premier League. Vì vậy, việc phát bóng dài giúp giảm thiểu nguy cơ mất bóng nguy hiểm thay vì cố gắng triển khai từ tuyến dưới.
2. Thiếu Lisandro Martínez - trung vệ có khả năng triển khai bóng tốt nhất
Lisandro Martinez, người có thể cầm bóng và chuyền lên phía trên tốt nhất trong đội hình MU bên cạnh Bruno Fernandes, đã vắng mặt từ ngày 2/2 do chấn thương dây chằng. Không có anh, MU càng gặp khó khăn trong việc triển khai từ tuyến dưới. Nhưng ngay cả khi Martinez có mặt, MU cũng không thực sự giỏi trong việc xây dựng lối chơi từ hàng thủ.
Dưới thời Amorim, MU thực hiện nhiều đường chuyền nhất ở phần sân nhà tại Premier League (266,8 đường chuyền mỗi 90 phút). Nhưng họ chỉ đứng thứ 16 về số đường chuyền vào 1/3 cuối sân đối phương (45,6 lần/trận) - tức là kém hơn cả Nottingham, Ipswich, Southampton và Aston Villa.
3. Thiếu hiệu quả trong kiểm soát bóng
MU có 224 tình huống kiểm soát bóng với ít nhất 10 đường chuyền, nhiều thứ 5 tại Premier League. Nhưng chỉ 46 trong số đó (20%) kết thúc bằng một cú sút hoặc chạm bóng trong vòng cấm. Và MU chưa ghi nổi một bàn nào từ những chuỗi kiểm soát bóng như vậy. Tại Premier League, chỉ có West Ham là CLB còn lại chưa từng ghi bàn sau một chuỗi kiểm soát hơn 10 đường chuyền, kể từ lúc Amorim kế nhiệm Erik ten Hag ở MU.