Premier League 2023/24 đã diễn ra sôi nổi, kịch tính, hấp dẫn ngay cả không có sự thay đổi nào ở vòng đấu cuối cùng, khi Man City làm nên lịch sử với chức vô địch Ngoại hạng Anh thứ tư liên tiếp. Tuy nhiên, đây là một mùa giải chứa đựng nhiều sắc thái chiến thuật, từ việc chuyền bóng nhiều hay gây áp lực tầm cao trở nên phổ biến hơn, cho đến tỷ lệ chuyển đổi thành công những quả đá phạt đền bằng chân trái cao kỷ lục.

Ngoài ra, những "số 9" cổ điển cũng trở lại, và các đội bóng tiếp tục tin tưởng vào các cầu thủ trẻ. Dưới đây là những xu hướng chiến thuật Premier League 2023/24 theo phân tích của The Athletic.

Nhiều bàn thắng

Premier League 2023/24 đã phá kỷ lục về số bàn thắng. Tổng cộng đã có 1.246 bàn thắng được ghi, trung bình 3,28 bàn/trận. Đây là tỷ lệ bàn thắng cao nhất trong một mùa ở giải đấu hàng đầu nước Anh kể từ mùa 1964/65. Thậm chí cho đến cuối tháng 4, số bàn thắng của mùa này đã vượt qua cả mùa 2022/23 (1.071 bàn, trung bình 2,85 bàn/trận), và khiến HLV Diego Simeone của Atletico phải thốt lên “ở giải đấu này không ai phòng ngự”!

Điều này có thể khiến giới mộ điệu nghĩ rằng đó là kết quả của nhiều chân sút có hiệu suất ghi bàn cao, nhưng thực tế chỉ có 3 cầu thủ ghi được hơn 20 bàn. Trong 4 mùa giải liên tiếp từ 2016/17 đến 2019/20, có ít nhất 4 cầu thủ đạt mốc đó. Thay vì những cá nhân xuất sắc, nhìn chung đã có sự cải thiện trong việc ghi bàn cho các cầu thủ chạy cánh, tiền vệ công và các cầu thủ vào sân từ băng ghế dự bị.

Ngoài ra, việc thời gian bù giờ tăng lên có nghĩa là các trận đấu sẽ dài hơn, và các bàn thắng cũng gia tăng. Song đó chỉ là một trong những nguyên nhân. Đáng chú ý hơn, các đội bóng có xu hướng tuyển dụng các HLV có phong cách tấn công trực diện, không khoan nhượng. Hãy nghĩ đến những hàng công của Aston Villa dưới thời Unai Emery, Tottenham của Ange Postecoglou với những “hậu vệ cánh” thi đấu như số 10.

Những đội tấn công nhiều thì sẽ tạo ra những pha chuyền bóng ở gần khung thành đối phương hơn. Điều này cũng có nghĩa là họ có thể ghi được nhiều bàn thắng hơn, nhưng phải chấp nhận rủi ro khi mắc lỗi và không kịp lui về phòng ngự. Vì thế, chỉ có 3/20 đội để thủng lưới dưới 50 bàn ở mùa này - thấp nhất kể từ mùa… 1909/10.

Chuyền bóng nhiều

Man City là đội đầu tiên ở Premier League có tỷ lệ chuyền bóng thành công trung bình theo mùa trên 90%, và gần như chắc chắn là đội đầu tiên trong lịch sử giải đấu hàng đầu nước Anh làm được điều này. Họ đã thắng 9 vòng cuối của Ngoại hạng Anh 2023/24, ghi ít nhất 2 bàn mỗi trận, trong khi tỷ lệ chuyền bóng hoàn thành ở vòng cuối cùng là 93,6% trước West Ham - cao thứ hai trong mùa giải (sau 93,63% trên sân nhà trước Sheffield United ).

Nó được kết thúc bằng màn trình diễn tuyệt vời của Rodri, người đã ghi bàn thắng thứ ba ấn định chiến thắng 3-1 với pha dứt điểm vào góc dưới, và là người có nhiều đường chuyền thành công nhất ở trận này (123). Đáng chú ý là bất chấp màn trình diễn đó, Rodri thậm chí còn không lọt vào tốp 40 cầu thủ có nhiều đường chuyền nhất trong một trận đấu ở Premier League 2023/24.

Nếu mở rộng con số đó lên Top 100, chúng ta sẽ thấy nhiều các cầu thủ của Fulham, Brighton, Aston Villa và Newcastle. Đã qua rồi cái thời chỉ có các CLB "Big Six" mới cố gắng chuyền bóng nhiều. Hiện tại, các đội tiếp tục xây dựng lối chơi với những đường chuyền ngắn nhiều hơn.

Sự trở lại của các "số 9"

Khi các "số 9" dần mất hút, các HLV từng bị ám ảnh bởi những tiền đạo ảo (số 9 ảo) hoặc những cầu thủ chạy cánh chơi cao nhất ở tuyến trên, vì họ giỏi hơn nhiều trong việc lùi về tăng cường quân số cho hàng tiền vệ và tạo điều kiện thuận lợi cho những pha chuyền bóng lên phía trên. Các tiền đạo không ngừng thay đổi để thích nghi với các xu thế chiến thuật mới.

Những đường chuyền dài, tạt bóng và chuyền bóng tiếp tục có xu hướng giảm xuống nhưng các tiền đạo cắm hoặc có thể hình lực lưỡng vẫn chứng minh được vai trò đặc biệt của mình trong hệ thống chiến thuật. Roy Keane đã nhận xét vào tháng 4/2024 rằng Erling Haaland chơi “như một cầu thủ Hạng Tư” vì lối chơi của anh chủ yếu là chạy ở phía sau, đấu tay đôi với các trung vệ và dứt điểm chứ không phải liên kết các đợt tấn công của Man City.

Với rất nhiều đội đang dâng cao sức ép, thì việc sở hữu các tiền đạo có thể lực tốt sẽ giúp họ sở hữu những giải pháp tối ưu lúc cần thiết. Tương tự như vậy, những cách tiếp cận dồn ép đó sẽ tạo ra khoảng trống gần khung thành của đối phương, điều này có thể bị khai thác bởi "số 9" chạy phía sau.

Lần đầu tiên kể từ mùa giải 2019/20, có tới 10 CLB Premier League đều sở hữu ít nhất một cầu thủ ghi trên 15 bàn thắng. Đó là, Man City (Haaland, 27 bàn và Foden, 19 bàn), Chelsea (Palmer, 22), Newcastle (Isak, 21), Bournemouth (Solanke, 19), Aston Villa (Watkins,19), Liverpool (Salah, 18), Tottenham (Son, 17), West Ham (Bowen, 16), Crystal Palace (Mateta, 16) và Arsenal (Saka, 16). Trong số đó, có toàn bộ các đội nằm trong Top 7 Ngoại hạng Anh mùa này.

Nguồn cung cấp bóng cho số 9 đến từ đâu? Từ các cầu thủ chạy cánh, từ số 10 hoặc từ vị trí tiền vệ trung tâm. Liverpool và Bournemouth có nhiều cầu thủ chạy cánh tạt vào cho số 9, Tottenham, West Ham, Brighton và Luton thì thường là các hộ công.

Sút phạt đền bằng chân trái

Vì rất nhiều lý do, tỷ lệ sút phạt đền thành công thường xuyên biến động, nhưng trung bình có 4/5 quả thành công. Trước mùa giải này, tỷ lệ chuyển đổi quả phạt đền cao nhất tại Premier League là 83,9% (2013/14). Đến mùa 2023/24, con số đó là 89,7% với 96/107 quả thành công.

Con số này cũng có thể dễ dàng biến đổi ở mùa giải tới, mặc dù luật thay đổi ở 2019/20 - buộc thủ môn phải đứng trên vạch vôi tại điểm tiếp xúc, có lợi hơn đáng kể cho cầu thủ sút phạt đền. 2023/24 là mùa giải thứ năm kể từ khi VAR ra mắt, giờ đây các cầu thủ có thể đã quen với sút bóng trễ hơn, vì thời gian chờ đợi lâu hơn có liên quan đến tỷ lệ chuyển đổi thấp hơn khi nó làm tăng thêm sự lo lắng cho người thực hiện.

Nhưng một câu chuyện có thật về các quả phạt đền mùa này, đó là có bao nhiêu quả phạt đền được sút bằng chân trái? 44/104, hay 41%. Đây là những quả phạt đền bằng chân trái nhiều nhất trong bất kỳ mùa giải Premier League nào. Và các thủ môn là những người đoán hướng sút tệ hơn khi phải đối mặt với những quả phạt đền bằng chân trái vì họ ít có dịp ngăn chặn chúng.

41/44 quả phạt đền bằng chân trái đó được chuyển hóa thành bàn thắng, trong đó Cole Palmer thành công 9/9 quả. “Bùa hộ mệnh” của Chelsea hiện đang giữ kỷ lục về số quả phạt đền được ghi nhiều nhất trong một mùa giải ở Premier League mà không bỏ lỡ quả nào, đồng thời cho thấy sự cân bằng lý tưởng đối với một cầu thủ thực hiện: đủ đa dạng để không thể đoán trước trong khi liên tục ghi bàn bằng một cú đá đặc trưng.