Ở phần lớn các khu vực xung quanh 11 thành phố đăng cai World Cup, ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh là dịp để người dân địa phương phát triển kinh doanh. Nhưng tại chợ Kanavin, tôi đã không thấy bất kỳ dấu hiệu gì của World Cup. 

Khi tôi bước vào tầng 1 của khu chợ, chỉ thấy tràn ngập các mặt hàng rau củ quả, thịt cá do người Nga bán. Một người Nga bán hàng thậm chí còn nói rằng chợ này làm gì có người Việt. Nhưng nhác thấy bóng một người phụ nữ Á châu trên tầng 2, tôi linh tính đây chính là đồng bào của mình. Tôi bước lên cầu thang để tiến vào thế giới của người Việt tại Nizhny Novgorod. 

Trên tầng 2 của khu chợ là một dãy ki ốt bán quần áo, hầu hết là của người Việt. Ban đầu tôi làm bộ không nói năng gì, những người bán hàng đều chỉ tôi nói là người Trung Quốc. Họ chỉ ồ lên cười vui vẻ khi tôi cất tiếng hỏi thăm bằng tiếng Việt. 

Bước vào thế giới buôn bán của người Việt mới thấy cuộc sống nơi đây khó khăn như thế nào. Chợ Kanavin mang tiếng ở ngay trung tâm của thành phố có khoảng 1,3 triệu người sinh sống, là 1 trong 5 đô thị triệu dân của nước Nga, nhưng lại được biết đến bởi đồ tươi sống dưới tầng 1. Việc kinh doanh của bà con tại tầng 2 đang bị quên lãng. 

Chị Mến, 1 người Thái Bình đã ở Nga hơn 30 năm cho biết chị đang tính về Việt Nam, do cuộc sống ở đây quá khó khăn. Ki-ốt của chị rộng khoảng 4m2, tiền thuê mỗi tháng vào mùa Đông là 17.000 rúp, mùa Hè được linh động chỉ còn 10.000 rúp. Tuy nhiên khi ngó vào gian hàng, tôi ngạc nhiên vì toàn áo rét và áo khoác, hoàn toàn không có đồ mùa Hè.

“Bây giờ nhập hàng mùa Hè về thì cũng làm gì có khách mấy đâu. Mùa Đông còn kiếm được chút, chứ mùa Hè toàn lỗ, chúng tôi phải bỏ tiền túi ra để duy trì ki-ốt đấy”, chị Thành ở gian hàng kế bên nói. CĐV các nước đến Nizhny Novgorod chỉ trong chốc lát, phần lớn quay lại Moscow hoặc di chuyển đến thành phố khác ngay sau khi trận đấu kết thúc. 

Những đồng hương đã định cư ở Nizhny Novgorod lâu năm cho biết, cao điểm thành phố này có khoảng hơn 1.000 người Việt. Kể từ năm 2014, những căng thẳng với phương Tây khiến kinh tế Nga sụt giảm, bà con ta cũng gặp vô số khó khăn. Năm 2015 vẫn có khoảng 500 người Việt, nhưng đến nay nếu tính cả các cháu còn đang đi học bên này, chỉ còn cỡ 100-110 người gốc Việt tại Nizhny Novgorod. Đây là con số rất khiêm tốn nếu so với tổng số người Việt tại Nga, chính thức khoảng 26.000 người, ước tính không chính thức khoảng 100.000 người. 

Vào bên trong khu vực bán hàng của người Việt, chỉ thấy lác đác người mở smartphone xem World Cup. Cuộc sống ở đây khó khăn quá nên cũng không nhiều người hào hứng với ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh. 

Tuy cộng đồng Việt Nam tại Nizhny Novgorod thưa thớt, nhưng bà con ta rất đoàn kết. Gia đình khá giả luôn cố gắng giúp đỡ mọi mặt cho những nhà hoàn cảnh khó khăn. Hàng năm, cứ vào mỗi dịp ngày 8/3 hay 1/6, hội đồng hương Việt Nam tại Nizhny Novgorod lại tổ chức tiệc nho nhỏ cho phụ nữ và trẻ em, giúp cộng đồng gần gũi nhau, đồng thời giúp các cháu nhỏ có thêm điều kiện để giao lưu, duy trì tiếng mẹ đẻ. 

Nizhny Novgorod yên bình bỗng trở nên náo nhiệt trong chốc lát vào những ngày World Cup. Nhưng với người Việt xa quê tại đây, bất kể bán hàng ngoài chợ hay đi làm công nhân xây dựng, ngày hội bóng đá của thế giới không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của họ.