Có một thời, Premier League là sự đối lập hoàn hảo của Serie A. Người Italia tự hào với thứ bóng đá “bác học”, mỗi đội bóng, mỗi HLV không ngừng thử nghiệm và cho ra đời những phát kiến chiến thuật mới, còn các trận đấu thì được so sánh với những màn đấu trí giữa những kỳ thủ hàng đầu. Trong khi đó, bóng đá ở Anh vẫn là trò chơi thể lực đơn thuần; các cầu thủ vào sân đọ sức, thi chạy, chuyền, tạt, sút không ngừng nghỉ với ưu tiên số một là làm vui lòng khán giả. Điều này dẫn tới hệ quả là người Anh không có nhiều HLV giỏi, và các cầu thủ Anh khó hòa nhập khi chơi bóng ở môi trường khác.

Nhưng theo thời gian, với sự xuất hiện của các chiến lược gia nước ngoài và những ngôi sao hàng đầu thế giới, các trận đấu ở Anh bắt đầu có thay đổi lớn về chất. Để giành chiến thắng, các đội bóng không chỉ phải nhanh hơn, mạnh hơn, chính xác hơn đối thủ, mà họ còn phải thông minh hơn. Các sơ đồ và chiến thuật không được sử dụng như thói quen hay theo trào lưu nữa; chúng thay đổi tùy vào đối thủ và tùy vào chất lượng của chính các cầu thủ mà một HLV có. Nếu trước đây, người Anh chỉ biết sơ đồ 4-4-2, sau đó có thêm 4-3-3 rồi 4-2-3-1, thì bây giờ họ có 3-5-2, 3-4-2-1, có 4-1-4-1 bên cạnh 4-2-3-1 hay 4-3-3, có 4-4-2 “kim cương” bên cạnh 4-4-2 “cổ điển”.

Chiến thuật còn thay đổi ngay trong trận. Chẳng có gì lạ khi M.U của Van Gaal dùng 3-5-2 đấu với 3-4-2-1 của Liverpool trong hiệp 1, trước khi dùng 4-4-1-1 để đấu với 4-3-3 của The Kop trong hiệp 2! Những biến hóa chiến thuật ấy khiến các trận đấu đôi khi căng thẳng tới mức ngột ngạt, nhất là khi hai HLV chỉ tập trung khắc chế điểm mạnh của nhau, nhưng lại góp phần rút ngắn khoảng cách về trình độ giữa các đội bóng và khiến các trận đấu trở nên khó lường hơn. Với một tính toán thông minh của Koeman, Southampton hoàn toàn có thể vùi dập Arsenal!

Nói tới chiến thuật ở Premier League mùa này không thể không nói tới sự thịnh hành của sơ đồ 3 hậu vệ. Đây có thể xem là sự trở lại ngoạn mục của một sơ đồ tưởng đã phải xếp xó từ lâu và bị cho là chỉ thích hợp với Serie A, nơi các đội bóng chơi chậm hơn và không có xu hướng mở rộng biên độ tấn công để khai thác các khoảng trống nơi hai cánh, vốn là điểm yếu chết người của sơ đồ này.

Thực ra, từ mùa trước, Hull đã chơi với 3 hậu vệ và thu được thành công đáng kể với việc lọt vào chung kết Cúp FA. Tuy nhiên, sơ đồ 3 hậu vệ chỉ thực sự tấn công mạnh mẽ Premier League từ mùa này sau khi giúp một loạt đội bóng là Hà Lan, Chile, Mexico và Costa Rica thu được thành công (trên tiêu chuẩn của riêng từng đội) tại VCK World Cup 2014. Một trong các HLV ở World Cup, Louis van Gaal, đã mang theo sơ đồ này khi tới Premier League và M.U của ông, cùng Hull, QPR, mới đây có thêm Liverpool, đã và đang thường xuyên sử dụng sơ đồ 3 hậu vệ. Aston Villa, khi cần, cũng triển khai sơ đồ này.

Điều đáng nói là sơ đồ 3 hậu vệ được sử dụng như một giải pháp chữa cháy đặc biệt. Van Gaal dùng 3-5-2 vì ông muốn thêm người ở hàng thủ, trong khi vẫn có thể sử dụng tối đa số cầu thủ tấn công đông đảo mà ông hiện có. Rodgers dùng 3-4-2-1, hoặc 3-4-3, để giảm tải áp lực cho hàng thủ và cũng để giải quyết sự thiếu hụt tiền đạo. Hull thì xem 3-5-2 là giải pháp phòng ngự hiệu quả nhất. Redknapp giải thích ông buộc phải dùng 3-5-2 vì ngôi sao Remy chỉ thích hợp với sơ đồ hai tiền đạo, và 3-5-2 là cách duy nhất để ông đưa ra sân cùng lúc hai chân sút trong khi vẫn giữ được đủ người ở hàng tiền vệ.

QPR không còn chơi 3-5-2 nữa, sau khi Remy ra đi. Van Gaal thì thường xuyên phải đổi sơ đồ ngay giữa trận. Đơn giản là vì chẳng có sơ đồ nào là hoàn hảo cả. Nhưng chính điều đó thôi thúc các HLV tiếp tục thay đổi, thử nghiệm và bàn cờ Premier League, do đó, sẽ tiếp tục căng thẳng và khó lường...