Từ không chuộng số 10
Thuở sơ khai, “số 10” trong sơ đồ 4-4-2 kiểu Anh đơn giản là một trong hai tiền đạo. Các hậu vệ mang áo số 2, 5, 6, 3. Các tiền vệ mang áo 7, 4, 8, 11. Các tiền đạo mặc áo số 9 và 10. Vai trò của một “số 10” tấn công, quan điểm phổ biến trong bóng đá hiện đại, chỉ được tạo ra bởi người Brazil trong sơ đồ 4-2-4 của họ.


Nhưng bóng đá Anh không ưu tiên cho những “số 10” đá ở khoảng trống giữa hàng tiền vệ và tiền đạo như người Nam Mỹ hay vùng Địa Trung Hải. Họ thậm chí không có từ vựng riêng để gọi vị trí này, mà dùng một từ tiếng Italia là “trequartista”. Paul Scholes khởi nghiệp với tư cách một “số 10”. Nhưng rồi càng về cuối, anh càng chơi giống “số 8”, một tiền vệ trung tâm lên công về thủ theo kiểu Lampard và Steven Gerrard. Đó là thứ bóng đá Anh ưa thích. Một người như thế không phân phối bóng trực tiếp cho tiền đạo, mà thu lấy nó ở giữa sân, rồi đưa ra 2 cánh hoặc chuyền vượt tuyến. Một ví dụ khác, là Joe Cole, một trong những số 10 đẳng cấp hiếm hoi mà bóng đá Anh sản sinh ra trong hơn một thập kỷ qua. Anh này cũng thường xuyên bị bố trí đá cánh.

Wayne Rooney đã chọn áo số 10 theo “nghĩa cổ”: một trung phong, vị trí sở trường của anh từ khi khởi nghiệp. Adebayor, Dzeko, nhiều cầu thủ mang áo số 10 khác của Premier League cũng đều là trung phong chứ không phải “trequartista”.

... đến cơn sốt số 10
Nhưng số 10 theo kiểu “trequartista”, hay là “media punta” theo cách gọi của người Tây Ban Nha, đã trở lại với bóng đá Anh. Một “số 10” của những Figo, Maradona và của Mesut Oezil. Một “số 10” lai giữa tiền đạo và tiền vệ, làm nhiệm vụ điều phối tấn công từ khu vực ngay phía ngoài vòng cấm, hoặc đôi khi trực tiếp dắt bóng lên cao làm nhiệm vụ của tiền đạo.


Trong mùa Hè này, các CLB  Premier League đã chi hơn 110 triệu bảng để mua về 4 tiền vệ tấn công trung tâm, là Mesut Oezil (Arsenal), Willian (Chelsea), Stevan Jovetic (Man City) và Cristian Eriksen (Tottenham). Họ hội quân với một loạt những “số 10” nổi tiếng khác đang thi đấu tại đây, bao gồm David Silva (Man City), Mata (Chelsea), Cazorla (Arsenal) và Kagawa (Man United).

Không phải tất cả những người này đều khoác áo số 10, nhưng họ là những cầu thủ có vị trí thi đấu giống với Diego Maradona và có trách nhiệm phải làm những điều tương tự, nên hãy thống nhất gọi họ là “số 10”.

Thành bại tại số 10?
Cuộc đua đến chức vô địch phải chăng sẽ được quyết định bằng phong độ của những cầu thủ này? Rất có thể. Ít nhất, Jose Mourinho tin vào điều đó. Ông chặn vụ chuyển nhượng Demba Ba sang Arsenal vào phút chót sau khi biết đội bóng này có được Mesut Oezil. Chân chuyền tốt nhất châu Âu trong 5 năm qua đã 492 lần đặt đồng đội vào tư thế ghi bàn. Nếu “chẳng may” Ba tìm lại được kỹ năng dứt điểm thượng thừa đã có ở Newcastle thì quá nguy hiểm cho cơ hội của Chelsea.


Lối chơi của Chelsea, Man City, Liverpool, Man United và Arsenal hiện tại đều có vai trò rất lớn của những tiền vệ tấn công đá sau tiền đạo. Trong mùa giải 2012/13, các ông lớn của Premier League đã chơi bóng ngắn hơn rất nhiều. Trung bình, mỗi đường chuyền của các đội này chỉ có khoảng cách 19m, còn thấp hơn cả Dortmund (20m), dù người ta sẽ luôn có cảm giác Dortmund phối hợp tinh xảo hơn. Những đường chuyền ngắn nói lên rằng bóng sẽ được đưa nhịp nhàng đến vòng cấm địa đối phương, chứ không phải chuyền dài vượt tuyến hoặc câu bổng (để so sánh, một đội bóng Anh điển hình, Stoke City chẳng hạn, có khoảng cách đường chuyền trung bình lên tới 22m). Và đá ngắn như thế, thì một “số 10” làm cầu nối giữa 2 tuyến đầu là rất quan trọng.


Chelsea thì không cần phân tích vì họ phụ thuộc hoàn toàn vào các tiền vệ công. Oezil được kỳ vọng là sẽ thay đổi vận mệnh của Arsenal. Coutinho cũng đang tỏa sáng ở Liverpool, còn Man City vẫn luôn coi Silva là chiếc chìa khóa vàng. Ở Man United, bây giờ người ta đang nhớ Wayne Rooney hơn bao giờ hết. “Số 10” kiểu Anh cổ, trung phong Wayne Rooney đã bị cưỡng ép trở thành một “số 10” kiểu Maradona và bây giờ thì anh đang trở thành một trong những tiền vệ công hay nhất châu Âu.