Giành 40/42 điểm tại La Liga, ghi 42 bàn và chỉ để lọt lưới có 8 bàn, giành vé vào vòng 2 Champions League sớm 1 vòng đấu. Mọi đội bóng tại châu Âu đều sẵn sàng đánh đổi tất cả để có được những thông số như vậy. Nhưng đây là Barcelona, nơi mọi chuyện không hề đơn giản. Họ có một triết lý bóng đá riêng, một lối chơi riêng và một tập quán riêng. Thành công là chưa đủ, nó còn phải gắn liền với tính giải trí, tính cộng đồng, tiqui-taca và La Masia . Một cầu thủ trẻ của La Masia, từ xuất chúng như Messi, Iniesta, Xavi, giỏi như Gabri, Valdes, Bojan cho đến bất tài như Oleguer đều phải được trao cơ hội thể hiện. Thành công hay không sẽ tùy thuộc vào vận mệnh của mỗi người.

“Hệ tư tưởng” ấy đã vận hành tốt tại Barcelona từ hàng chục năm qua, đặc biệt là từ khi Pep Guardiola lên làm HLV. Nhưng mùa bóng này, mọi thứ đã không còn. Những công thần như Pique, Xavi, Iniesta không còn là bất khả xâm phạm. Messi không còn là nguồn cảm hứng chính, tiqui-taca bị khai tử gần như hoàn toàn trong khi các mầm non La Masia được tạo cực ít cơ hội. Barca vẫn đang sống rất mạnh mẽ, nhưng đội bóng đang trở thành một thực thể hoàn toàn khác.

Nếu như Rinus Michel là Barca version 1.1, Johan Cruyff nâng cấp lên thành 1.2, Louis van Gaal 1.3, Frank Rijkaard 1.4 và Pep Guardiola 1.5 thì Martino đơn giản là thay một hệ điều hành hoàn toàn khác. Đơn giản: ông là người Argentina, ông không chịu sự chi phối từ thứ bóng đá tổng lực nền tảng của tiqui-taca. Ông không có một liên hệ gì với Hà Lan hay Catalan.

Barca đan bóng theo chiều ngang mặt sân, Martino thích đẩy bóng theo trục dọc. Barca chỉ biết chuyền ngắn và... rất ngắn, Martino thích sử dụng những đường chuyền dài. Tiqui-taca ru ngủ đối thủ, Martino luôn muốn quyết định thắng thua trong từng pha bóng một. Sự thay đổi ấy đến quá nhanh và nó khiến cho các cule bị sốc.

Họ bị sốc nên quên mất đấy là một sự thay đổi mang tính sống còn. Vì sao Pep Guardiola ra đi trong khi ông yêu Barca đến vậy? Vì ông biết đặc sản tiqui-taca rồi phải đến hồi cáo chung. Tito Vilanova đã giúp nó cháy hết những tinh túy cuối cùng, nhưng thất bại tan tác trước Bayern Munich tại Champions League đã đặt Barca dưới một sự thay đổi bức thiết, một sự thay đổi mà những người trong cuộc như Tito, như Pep không làm được.

Chủ tịch Sandro Rosell không chịu những ràng buộc chính trị như Joan Laporta, ông là một người hướng ngoại và thiên về kinh doanh. Và ông đã quyết định trao sứ mệnh thay đổi cho Martino, một “người ngoài”. Và Martino đang làm rất, rất tốt công việc của mình. Từ góc nhìn của một người thưởng ngoạn trung lập, những trận đấu của Barca bây giờ đáng xem hơn, các cầu thủ sáng tạo hơn, những pha tranh chấp 50-50 nhiều hơn (phải chăng vì vậy mà Barca đang có nhiều chấn thương cơ?), nhưng các cule thì cho đấy là một sự phản bội truyền thống. Họ chỉ chờ đến khi đội nhà thua trận (điều ấy đã đến trên sân Ajax) là tuôn ra những lời chỉ trích mà thôi.

Họ chỉ trích và quên mất là Barca đang rất cần một sự thay đổi nếu như vẫn còn muốn hướng đến những danh hiệu, thay vì lụn bại như những năm cuối của Van Gaal hay Rijkaard. Thành công bây giờ mới là tôn chỉ, chứ không còn là truyền thống. Real Madrid đã vứt truyền thống Hoàng gia của họ vào sọt rác mà mời về Jose Mourinho. Barca cũng buộc phải thay đổi. Áo đấu của họ chả có logo quảng cáo còn gì!