Trong tiểu thuyết viễn tưởng “Du hành vào lòng địa cầu”, bậc thầy Jules Verne chọn Iceland làm xuất phát điểm cho trí tưởng tượng bay bổng, để rồi nhân vật của ông kết thúc hành trình tại Italia. Tác phẩm từng làm mê mẩn không biết bao nhiêu thế hệ độc giả của Jules Verne được viết vào năm 1860, thời điểm môn bóng đá còn chưa xuất hiện. 

Vào thời đại này, biết đâu Jules Verne cũng sẽ chọn Iceland để thả trí tưởng tượng, để viết nên một câu chuyện mà dù khó tin đến đâu đi nữa, người ta vẫn cứ tin rằng rút cuộc thì nó cũng sẽ trở thành hiện thực.

Ở một khía cạnh nào đó, Iceland là nền bóng đá... đáng nể nhất thế giới? Không phải tưởng tượng, mà có phần nào sự thật trong cách suy diễn lạ lùng ấy. Hiện thời, Iceland đứng thứ 38 trong bảng xếp hạng FIFA với điểm số là 741. Nước này có hơn 300.000 dân.

Tính theo đầu người, cứ khoảng 400 người dân Iceland góp được 1 điểm vào bảng xếp hạng FIFA. Theo cách tính này thì đội tuyển Đức - ĐKVĐ World Cup - cần khoảng 60.000 người dân để có 1 điểm trong bảng xếp hạng FIFA; Brazil cần đến 160.000 người cho 1 điểm hoặc Trung Quốc cần 3,7 triệu người để có 1 điểm trong bảng xếp hạng!

“Không liên quan”? Vâng, bóng đá đôi khi lại hay ở những câu chuyện cứ tưởng như... không liên quan gì đến bóng đá. Kỳ thực, bàn về tương quan giữa dân số hơn 300.000 với những gì bóng đá Iceland hiện có, chuyện trên băng thổ kể cũng chẳng thiếu cái hay về mặt chuyên môn. 

Iceland có 21.000 cầu thủ đã đăng ký và hơn 800 HLV đã lấy bằng A hoặc B của UEFA. Bình quân trong 30 người thì có 2 người thường xuyên chơi bóng ở mức độ sở hữu thẻ cầu thủ, trong 3.000 người thì có 8 người đã được đào tạo bài bản và sở hữu bằng huấn luyện của UEFA. 

Trừ đi những ông bà cụ, trẻ thơ còn đang ở tuổi mầm non, hoặc các ngư dân quanh năm lênh đênh ngoài khơi, tỷ lệ người Iceland thật sự am hiểu bóng đá sẽ cao đến mức độ nào? Chỉ cần làm vài con toán đơn giản. Tóm lại, sẽ có “đáp số”... không thể tin được! Nhưng, tin hay không là việc của bạn. Sức hấp dẫn của bóng đá Iceland trong những ngày này chẳng hề phụ thuộc vào chuyện đây đó người ta tin hay không tin.

Đảo quốc bé xíu có mật độ dân cư thưa nhất châu Âu nằm gần Bắc Băng Dương hơn lục địa già. Trước đây, bóng đá ở Iceland chỉ diễn ra trong mùa Hè, do mùa Đông vừa quá lạnh, vừa quá tối. Bây giờ khác hẳn. Khoảng 10.000 khán giả - từ “quỹ dân cả nước” chỉ hơn 300.000 - đã đến sân và tận mắt chứng kiến trận thắng lịch sử của Iceland trước Hà Lan, trong một đêm tháng 10 đầy giá rét. 

Iceland có gần chục nhà tù, mỗi nơi chứa được... 7-8 tù nhân, gọi là những người chịu sự quản thúc thì đúng hơn. Nhưng nước này có đến hàng trăm sân bóng - chủ yếu là sân trong nhà, cỡ nhỏ. Bóng đá bây giờ diễn ra quanh năm trên “băng hỏa đảo”. Và Iceland bây giờ tuy không có quân đội thường trực nhưng có vé dự VCK EURO 2016.

Cầu thủ Iceland bây giờ, do ảnh hưởng của trào lưu phát triển sân mini nhân tạo, được xem là những thế hệ “cầu thủ trong nhà”. Một cầu thủ trẻ chỉ sinh ra và trưởng thành ở một làng chài nào đấy, vẫn có thể chơi bóng từ rất sớm, tận hưởng hệ thống sân bãi trong nhà hoàn hảo để phát triển tài năng. 

Bóng đá Iceland bây giờ, do có quy định bắt buộc mọi HLV đều phải thông qua đào tạo bài bản, phát triển rất căn cơ, với mọi thành phần liên quan đều rất am tường lý thuyết bóng đá, các quy luật chuyên môn, các hệ thống chiến thuật. Đội tuyển Iceland luôn tự tin, bình tĩnh, và quyết tâm chiến thắng khi gặp bất kỳ đối thủ danh giá nào, cũng là vì vậy. 

Còn có một điều quan trọng dẫn đến sức mạnh kỳ lạ cho các tuyển thủ Iceland hiện nay. Đó là kinh nghiệm già dặn, do hầu hết các tài năng bóng đá ở Iceland đều tiếp cận với bóng đá đỉnh cao rất sớm và họ lập tức được trải thảm mời ra nước ngoài thi đấu ở độ tuổi còn rất trẻ. Sự nghiệp bóng đá đỉnh cao của họ cũng kéo dài rất lâu. Đây là một đặc điểm rất riêng, dường như chỉ có ở Iceland.

Hãy nhìn vào câu chuyện của cha con nhà Gudjohnsen. Trong trận gặp Estonia ở vòng loại World Cup 1998, Eidur Gudjohnsen, mới 17 tuổi, được đưa ra sân, thay cho... ông bố Arnor Gudjohnsen, 34 tuổi! Họ là cặp cha con đầu tiên và duy nhất cho đến nay cùng xuất hiện trong một trận đấu quốc tế (tiếc thay, họ lại không thể sát cánh bên nhau). 

Hồi Arnor mới lần đầu tiên khoác áo đội tuyển Iceland, ông cũng chỉ mới 17 tuổi, như con trai sau này. Ông nhanh chóng được mời sang Bỉ, khoác áo Lokeren, sau đó lại càng nổi tiếng trong các màu áo Anderlecht, Bordeaux. Eidur Gudjohnsen cũng được mời sang PSV Eindhoven, sau này khoác áo Chelsea, Barcelona, Monaco, Tottenham. Và cũng như ông bố, Gudjohnsen giờ vẫn chưa hề chia tay ĐTQG, dù anh đã 37 tuổi.

Còn rất nhiều trường hợp tương tự như thế. Gylfi Sigurdsson được CLB Anh Reading phát hiện tài năng tại giải U17 thế giới, khi anh mới 16 tuổi. Sau này anh đã chinh chiến ở Bundesliga, trở lại Premier League khoác áo Tottenham. Thủ quân ĐTQG Aron Gunnarsson hoặc hảo thủ Kolbein Sigthorsson cũng đều thành danh trong làng bóng chuyên nghiệp ở độ tuổi như thế. 

Ngày xưa, Asgeir Sigurvinsson được mời sang Standard Liege ở tuổi 17, rồi khoác áo Bayern Munich và vô địch Bundesliga đồng thời đoạt luôn danh hiệu cầu thủ hay nhất Bundesliga trong tư cách thủ quân Stuttgart. Gần đây là Hermann  Hreidarsson, cầu thủ Bắc Âu thi đấu nhiều nhất ở Premier League.

“Phiêu bạt giang hồ” rất sớm, duy trì phong độ rất lâu, thành tích gặt hái trong làng cầu chuyên nghiệp kể cũng không ít, cầu thủ Iceland xem ra cũng có giá trị, thậm chí có “thương hiệu” riêng chứ đâu phải đùa!