Các CĐV Xứ Wales có một bài hát truyền thống. Thử đoán xem nội dung chính xoay quanh ai? Gareth Bale? Aaron Ramsey? Ashley Williams? Đều không phải. Trên nền bài hip hop Salt ‘N’ Pepa’s ‘Push It’ có từ năm 1987 của nhóm nhạc nổi tiếng Barry Horns, hàng ngàn người say sưa hát vang: “Hal .. Robson ... Hal Robson-Kanu / Hal … Robson, Hal Robson-Kanu”.

Họ cứ thế lặp đi lặp lại suốt 10 phút chỉ vài câu ngắn ngủi như thế. Giá trị đảo lộn hết? Niềm tự hào của người dân Xứ Wales không phải Bale mà là Hal Robson-Kanu? Một cầu thủ đang thất nghiệp và đã từng chơi cho đội U19 lẫn U20 Anh? Phải! Tại Xứ Wales họ có những tiêu chuẩn của riêng mình.

Sinh ra tại Tây London, Robson-Kanu sớm gia nhập học viện bóng đá của Arsenal năm lên 10 tuổi. Nhưng 5 năm sau, chú bé bị đuổi ra khỏi đường với lời giải thích “Không có khả năng phát triển”. May thay, Brendan Rodgers, giám đốc học viện của Reading ngày đấy đã chấp nhận thu nạp Robson-Kanu. 

Nhưng sự đeo đuổi không ngừng đeo bám. Chỉ tập được vài bữa, Robson-Kanu dính chấn thương dây chằng đầu gối nghiêm trọng và phải điều trị trong hơn 1 năm. Sau khi trở lại, đến lượt dây chằng bên kia bị đứt. Cả bầu trời sụp xuống chân chàng trai trẻ. Tổng cộng, anh mất đến 3 năm trên giường bệnh.

Quãng thời gian đó được đền đáp xứng đáng. Màn trình diễn thuyết phục sau đó giúp Robson-Kanu được triệu tập vào U19 rồi tiếp đến là U20 Anh mùa 2009/10. Cùng mùa, anh có lần đầu tiên ra mắt trong đội một của Reading trước khi nhờ dòng máu của bà nội – người sinh ra tại Caerphilly, để chọn Xứ Wales là ĐTQG của mình.

Mọi chuyện có vẻ êm xuôi cho đến khi tai họa ập đến… một lần nữa. Sau 11 năm gắn bó, BLĐ Reading quyết định không gia hạn với Robson-Kanu ngay trước thềm EURO 2016. Nghĩa là, trong danh sách HLV Chris Coleman mang đến Pháp có 22 ngôi sao đến từ giải VĐQG Scotland, Hạng nhất Anh, Ngoại hạng Anh, La Liga và… 1 tên vô gia cư.

Và nếu Coleman không tin dùng sơ đồ 3-5-2 vào Xứ Wales, Robson-Kanu có lẽ sẽ mãi kiếp dự bị. Nhưng khi Bale cần một người hỗ trợ trên hàng công, cả Xứ Wales bắt đầu lo lắng. Đó không phải là một trung phong cổ điển theo kiểu Anh: vụng về và chỉ biết làm tường. Đó là người phải tương đồng về tốc độ với Bale và chấp nhận hy sinh.

Simon Church, Sam Vokes chỉ đáp ứng một chút yêu cầu. Coleman chỉ định Robson-Kanu. Với nhiều tiền vệ cánh, phải bó vào trung tâm chơi như một trung phong là nước đi sai lầm với sự nghiệp. Đã rất nhiều người từ chối nhưng Robson-Kanu thì không. 

Những chuyện sau này thì đã đủ để viết cổ tích cho trẻ em. Một cầu thủ dưới mức tuyển dụng của đội bóng Hạng Nhất như Reading đang là chân sút số 2 của Xứ Wales (sau Gareth Bale) tại EURO 2016. 

Cú “Cruyff turn” mà đến huyền thoại người Hà Lan nếu còn sống cũng phải nhăn mặt vì sự… thô kệch với bản gốc là hình ảnh tiêu biểu của Robson-Kanu. Anh không cầu kỳ và chắc chắn cũng không kỹ thuật, nhưng nếu số phận đặt hiệu quả làm tiêu chí đứng đầu, Robson-Kanu sẽ được chọn. Và anh đã được chọn để làm người tạo ra bước ngoặt cho Xứ Wales với bàn thắng lịch sử vào lưới Bỉ, qua đó mở toang cánh cửa lần đầu vào bán kết EURO.

Người hâm mộ Xứ Wales đã không sai khi coi Robson-Kanu là niềm tự hào của quốc gia. Không phải Bale hay Ramsey, chính Robson-Kanu mới là biểu tượng xứng đáng nhất của sự ngoan cường vượt mọi thách thức.