Nếu nhìn những bức hình đáng yêu của Bùi Tiến Dũng thuở còn thơ, chẳng mấy ai tin rằng anh sẽ một ngày gia nhập quân ngũ và chọn bóng đá thành sự nghiệp của cuộc đời. 10 năm trước, khi CLB Quân khu 4 tuyển cầu thủ nhí, Tiến Dũng nằng nặc xin bố mẹ cho đi thử tài. Cả gia đình anh khi đó chỉ nghĩ rằng, thôi thì chiều con mình lần này, bởi không ai nghĩ Tiến Dũng có thể vượt qua kỳ sát hạch từ phía Quân khu 4. 

Nhưng như một cái duyên trời định, Tiến Dũng thi phát đỗ luôn. Anh trở thành người lính, ăn cơm quân đội và được đào tạo bóng đá theo phong cách của những quân nhân. Vào môi trường bóng đá quân đội, Tiến Dũng tất nhiên phải quen dần với sự kỷ luật, với tiếng kẻng ăn trưa, những buổi điểm danh bất chợt cùng với đó là tuân thủ nghiêm ngặt quy định về giờ giấc. 

Dẫu vậy, tuổi trẻ sôi nổi không thể bó buộc chàng cầu thủ của U15 Quân khu 4 chịu bó buộc trong kỷ luật và gò bó. “Nói về kỷ niệm thời ấy, tôi chẳng thể quên được thời điểm cùng anh em đồng đội trèo hàng rào ra quán café xem World Cup một vài tối. Thời đó trong đội không có tivi cỡ lớn. Nên đâm ra mới có những quyết định liều lĩnh như vậy. Sau đó chúng tôi bị thầy phát hiện. Tất cả bị phạt chạy 20 vòng quanh sân. Tuổi trẻ sôi nổi là vậy nhưng cũng là kỷ niệm đáng nhớ”, Bùi Tiến Dũng hồi tưởng lại. 

Ký ức đầu tiên khi làm người lính đá bóng, kỷ niệm xem World cup khó quên trong môi trường quân đội với Tiến Dũng là như vậy. Nhưng chỉ sau đúng một năm, anh nhận tin sốc rằng Quân khu 4 giải thể. 15 tuổi, Tiến Dũng đứng trước hai ngã rẽ của cuộc đời. Một là trở lại học văn hóa. Hai, anh sẽ phải tìm một đội bóng khác để tiếp tục mơ ước làm cầu thủ. 

Với khả năng của mình, Tiến Dũng đủ sức để gia nhập một đội bóng khác. Nhưng điều mà Dũng trăn trở là phải đến đâu để tiếp tục đá bóng trong môi trường quân đội. Đúng ở thời điểm khó khăn nhất, Thể Công, sau này là Viettel đã dang rộng cánh tay chào đón chàng trai người Hà Tĩnh. “Được nuôi dạy, lớn lên ở một lò đào tạo đậm chất lính như Viettel, với chất lượng hàng đầu và truyền thống nhất nhì Việt Nam là niềm tự hào rất lớn đối với cá nhân tôi. Trong suốt những ngày tháng học đá bóng tại đây, tôi luôn được các thầy chỉ dạy không chỉ về chuyên môn, mà còn là văn hóa. Trước khi trở thành cầu thủ, mỗi người đều phải học làm người với đầy đủ đức và trí trước đã”, Tiến Dũng chia sẻ.

So với các đồng đội ăn tập tại lò đào tạo Viettel, Tiến Dũng gia nhập muộn hơn. Cũng vì thế mà có thời gian, anh phải chạy đua để hoàn thiện kỹ năng, theo kịp giáo án cũng như cố gắng nhiều nhất có thể để thích nghi với một đội bóng mới, với đồng đội mới. Nhưng bất ngờ thay, Tiến Dũng đã được HLV Guillaume Graechen triệu tập vào đội tuyển U19 Việt Nam tham dự giải U19 Đông Nam Á 2014 thay cho Trần Hữu Đông Triều. Cái duyên ăn cơm tuyển bắt đầu với Tiến Dũng kể từ thời điểm đấy.  

“Tiến Dũng rất thông minh và là thủ lĩnh của hàng phòng ngự. Bất cứ HLV nào cũng muốn sở hữu cầu thủ này. Tôi cho rằng nếu có môi trường tốt, Tiến Dũng hứa hẹn sẽ trở thành một trung vệ tốt nhất của bóng đá Việt Nam”, ông thầy người Pháp dành lời khen đặc biệt cho nhân tố mới mà mình tìm kiếm. 

HLV Grachen có công phát hiện. Nhưng chính HLV Miura sau đó mới là người mài giũa và đưa Tiến Dũng lên một tầm cao mới. Xuyên suốt nhiệm kỳ 2 năm dẫn dắt U23 Việt Nam và ĐTQG Việt Nam, ông thầy người Nhật liên tục triệu tập Tiến Dũng. Không phải Công Phượng, Tuấn Anh hay Xuân Trường mà chính Tiến Dũng cùng với Duy Mạnh mới là hai cái tên được HLV Miura trao cơ hội đầu tiên khoác áo ĐT Việt Nam. 

Từ kinh nghiệm thi đấu quốc tế bằng 0, một cậu em út với khuôn mặt hơi nhút nhát trong đội hình, dưới bàn tay nhào nặn của HLV Miura, hậu vệ sinh năm 1995 đã có sự tiến bộ vượt bậc. Anh thể hiện một phong thái điềm tĩnh, đọc trận đấu tiềm năng cùng khả năng bọc lót thông minh. Những pha xử lý của Tiến Dũng đơn giản nhưng lại rất hiệu quả. Anh không thích những pha xoạc bóng trên sân. Thay vào đó, Dũng luôn cố gắng đọc trước tình huống để sẵn sàng can thiệp đúng lúc, đúng chỗ, tránh những pha va chạm cần dùng quá nhiều sức với đối thủ. 

… Trung Quốc, tháng 1/2018… Tiến Dũng bước lên chấm 11 mét thực hiện lượt sút luân lưu quyết định trong trận đấu giữa U23 Việt Nam và U23 Iraq. “Thực ra một ngày trước đó, tôi không nằm trong diện được lựa chọn đá phạt đền. Nhưng lúc ấy Xuân Trường đã hỏi đội rằng ai sẽ là người thực hiện cú sút cuối cùng đấy. Tôi nghĩ rằng mình là anh lớn. Mình cần làm gương cho đàn em. Và sau cùng tôi quyết định tiến lên để thực hiện quả đá luân lưu quyết định”. 

Mọi thứ sau đó thuộc về lịch sử. Bùi Tiến Dũng cởi phẳng chiếc áo chạy dọc đường biên sân. Cảm giác vỡ òa ấy chỉ có Tiến Dũng và những người đồng đội đã sống, đã chiến đấu, đã hết mình vì màu cờ sắc áo mới có thể cảm nhận hết được. Từ một cậu bé búng ra sữa ngày nào, từ một anh chàng vô danh tìm kiếm niềm đam mê thi đấu bóng đá trong môi trường người lính, Tiến Dũng trưởng thành mạnh mẽ và trở thành một trong những niềm tự hào khi giúp U23 Việt Nam viết nên lịch sử trên nền tuyết trắng Thường Châu.

Để có được một Tiến Dũng trưởng thành như ngày hôm nay, anh đã học rất nhiều từ thần tượng Thiago Silva. “Từ lần đầu tiên theo dõi anh ấy chơi bóng trên sân Mỹ Đình, tôi đã chọn được thần tượng cho riêng mình. Có thể nói mọi sai lầm của đồng đội đều sẽ được Thiago dọn dẹp sạch sẽ. Đặc biệt, anh ấy có cái đầu lạnh, rất thông minh, điềm tĩnh và không bao giờ “hổ báo” trên sân”, Tiến Dũng vui vẻ chia sẻ về thần tượng của mình. 

Hâm mộ Silva, cũng vì thế mà Tiến Dũng đặt niềm tin rằng Brazil sẽ một lần nữa đăng quang ở World Cup.