Đối với mọi cuộc tranh tài, nhất là ở ngành thể dục thể thao, đặc biệt bóng đá thu hút động đảo người yêu thích, đâu là tiêu chí xác định tính bất ngờ hấp dẫn? Trong bài “Bình luận kiểu 683” đăng trên nhật báo Bóng đá, số kỷ niệm ngày Nhà báo Việt Nam, thứ Năm 21/6/2018, Phanxipăng từng nêu lời đáp. Rằng kèo dưới thắng kèo trên, kết quả trái ngược hầu hết dự đoán. 

Vậy rõ ràng World Cup 2018 bất ngờ hấp dẫn từ vòng loại. Ai lường trước nổi rằng đội tuyển Italia “bô zai” và đội tuyển Hà Lan “cơn lốc màu cam” không thể đến Nga dự VCK?

Vòng bảng World Cup 2018 cũng bất ngờ hấp dẫn rất thú vị. Tiêu biểu là đương kim vô địch Đức thảm thê ê chề trong bảng F. Trận mở đầu nửa đêm Chủ nhật (17/6), Đức thua 1 bàn trắng khi đụng độ Mexico. Chủ nhật 24/6, trận thứ nhì, Đức quá nhọc nhằn mới thắng 2-1 trước Thụy Điển. 

Thứ Tư 27/6, với trận bóng “quyết chiến chiến lược”, chỉ cần thắng Hàn Quốc 1 bàn là Đức cười hi hi mà vào vòng 1/8; nhưng đâu ngờ “11 niềm hy vọng” chuyên bồi dưỡng nhân sâm lại là tập thể môn sinh Teakwondo phối kết hợp chặt chẽ, cương quyết, khôn khéo, chọc nát tan lưới của thủ môn Manuel Neuer những 2 bàn vào thời gian bù giờ cuối hiệp 2. Đội tuyển Đức từ cỗ xe tăng bị biến thành… xích lô đạp rệu rã. Ô hô hô!

Vòng 1/8 tiếp tục bất ngờ hấp dẫn qua các trận bóng Uruguay hạ Bồ Đào Nha với tỷ số 2-1 và Pháp hạ Argentina với tỷ số 4-3; thêm hai trận phải “đấu súng trực tiếp” bằng sút luân lưu sau 2 hiệp chính và 2 hiệp phụ đều hòa 1-1, ấy là Nga quật ngã Tây Ban Nha 4-3, còn Croatia xiết 3-2 trước Đan Mạch. Hai cầu thủ SiRô/Lionel Messi (tiền đạo đội Argentina) và Cristiano Ronaldo với biệt danh CR7 (đội trưởng Bồ Đào Nha) được các phương tiện truyền thông vừa mới xuýt xoa ca ngợi ngọt xớt, ngay lập tức chế diễu đủ kiểu khi cả cặp thất tha thất thểu xách giày rời khỏi nước Nga.

Vòng tứ kết World Cup thêm bất ngờ hấp dẫn sau trận Bỉ dập 2-1 khiến Brazil rụng rời vào rạng sáng thứ bảy 7/7. Kết quả trận bóng ấy khiến đông đảo tín đồ túc cầu giáo khắp hoàn sững sờ kinh ngạc, các “chiên da” dự đoán liền há hốc sửng sốt, còn vô số kẻ máu mê cá độ quá hớp nhưng xui xẻo tất phải nhăn nhó chấp nhận sa vào “con đường đau khổ” vì trót “tan nát đời huê”!

Môn bóng đá do người Anh sáng tạo và người Brazil hoàn thiện. Ôi! Brazil/Ba Tây - đội tuyển duy nhất tham dự tất cả các VCK World Cup. Từ cầu thủ cũ lẫn mới đến mọi người Brazil nhiều thế hệ đều hào hứng tự nhận Pentacampeão. Biệt danh tiếng Bồ Đào Nha đó mang nghĩa: 5 lần vô địch. Đúng! Họ đã 5 lần vô địch World Cup vào các năm 1958, 1962, 1970, 1994 và 2002. Tuy nhiên, Pentacampeão từng nếm mùi thất bại khó lường, mà vòng tứ kết World Cup 2018 là ví dụ nhãn tiền, hoặc trận cuối cùng World Cup 1998.

VCK World Cup 1998 được gọi theo tiếng Pháp là Coupe du Monde. Nhớ lúc ấy, trước phút quả bóng Tricolore (gồm 3 màu xanh trắng đỏ ý chỉ cờ tam tài Cộng hòa Pháp) lăn trên sân cỏ Stade de France tại Saint-Denis sục sôi trận chung kết giữa đương kim vô địch Brazil và chủ nhà Pháp vào Chủ nhật 12/7. Nhớ lúc ấy, tôi từ Sài Gòn bay về thăm Huế, vậy là ven dòng sông Hương thơ mộng, tôi cùng thân bằng quyến thuộc vui vẻ quây quần trước tivi. 

Nhằm tạo thêm hưng phấn buổi theo dõi truyền hình trực tiếp, tất nhiên có cá độ nhẹ nhàng là chi trả suất nhậu dịp “tái nạm” ấy, căn cứ kết quả cuối cùng. Tôi chọn Pháp, chỉ có 2 người theo, còn tất cả đều ủng hộ Pentacampeão. Bất ngờ hấp dẫn xiết bao! Zinédine Zidane lập cú đúp ở phút 27 rồi phút 45, sau đó đến phút 90 thì Emmanuel Petit dứt điểm ấn định Pháp thắng Brazil những 3 bàn trắng tinh, trắng muốt, trắng mịn màng. Mọi người thắc mắc: 

- Ủa! Anh Phanxipăng hoạt động báo chí chuyên nghiệp sao lại bắt độ ngược với các bài báo dự đoán?

Tôi cười: 

- Vua bóng đá Pelé dự đoán về các trận cầu lâu nay, từ chiến thuật đến chiến lược, từ diễn biến đến kết quả, phần nhiều sai tòe loe toét loét. Vậy tin lời dự đoán ú ớ u ơ của những người khác, kể cả siêu máy tính lẫn thú vật, ối dào, họa là đổ thóc giống ra để… cá với độ. Càng bất ngờ, càng hấp dẫn, càng… sướng, mọi người đồng ý chứ?

Dư luận lâu nay vẫn cho rằng, bất ngờ hấp dẫn mới đích thực… bóng đá. Thật ra, đâu chỉ thể dục thể thao, mà cuộc đời luôn vô thường. Và lắm phen ngẫm lẽ vô thường, chúng ta dễ “nghe ra nỗi niềm” lắm lắm. Chẳng hạn các trận bán kết 1 và 2, trận tranh hạng ba, rồi trận chung kết World Cup 2018, do 4 đội tuyển đều thuộc châu Âu. Ôi! Vậy FIFA World Cup lần này là Giải EURO mở rộng rinh rang hử?